Moravskoslezský kraj – województwo morawsko-śląskie
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka w źródłach o wsi Hošťálkovy pochodzi z 1281 r. Początkowo miejscowość należała do książąt opawskich z dynastii Przemyślidów. Od 1477 r. Hošťálkovy wchodziły w skład państwa Linhartovy, a od 1566 r. były niezależnym majątkiem. W 1582 r. wieś przeszła na własność rodziny Skrbenskich. Najprawdopodobniej pomiędzy 1566 a 1582 r. w Hošťálkovach został wzniesiony pierwszy zamek. Pod koniec XVII w. ze względu na fatalny stan techniczny twierdza ta została rozebrana przez Jana Krzysztofa Skrbeńskiego, który wykorzystując część starszych murów wystawił nowy trzyskrzydłowy pałac. Część autorów przesuwa tę przebudowę na lata sześćdziesiąte XVIII w. W czasach Karola Traugutta Skrbenskiego Hošťálkovy stały się ważnym dla okolicy ośrodkiem kulturalnym. W 1831 r. majątek przeszedł w ręce rodziny von Strachwitz, a w sześć lat później był już własnością hrabiów Arco. Hrabiowie Arco około 1840 r. przebudowali pałac w stylu klasycystycznym i zmienili dach budynku, umieszczając w mansardzie pokoje. Była to ostatnia ważniejsza przedwojenna przebudowa zabytku. Po 1945 r. majątek został upaństwowiony. W pałacu od 1965 r. znajdował się Dom Pomocy Społecznej dla kobiet. Obecnie zabytek nie jest zagospodarowany. Stan techniczny budynku nie jest zły, ale brak gospodarza zagraża jego przyszłości. Pałac otoczony ogrodzeniem, można zobaczyć z zewnątrz. W pobliżu budynki gospodarcze dawnego folwarku oraz park krajobrazowy.
Barokowo-klasycystyczny pałac składa sie z trzech prostokątnych skrzydeł rozłożonych wokół dziedzińca na planie zbliżonym do litery „C”. Budynek murowany z cegły, potynkowany, dwukondygnacjowy, nakryty dachem mansardowym z lukarnami. Fasada skrzydła środkowego ośmioosiowa, z centralnie umieszczonym dwuosiowym pozornym ryzalitem, zwieńczonym trójkątnym przyczółkiem i poprzedzonym balkonem wspartym na trzech kolumnach. Krótsze elewacje bocznych skrzydeł trzyosiowe z centralnie usytuowanymi czworobocznymi wieżami. Elewacje w znacznym stopniu uproszczone, tylko część okien w uszatych opaskach, zachowany gzyms koronujący oraz kilka barokowych i klasycystycznych portali. We wnętrzach przetrwała część dawnego wystroju, w tym cenne malowidła ścienne z lat 1767 – 1786. W zamkowej kaplicy p.w. NMP znajduje się drewniana rzeźba św. Floriana z XVIII w.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dla wybierających się w podróż komunikacją publiczną nie mam dobrych wieści. Dojazd do miejscowości Hošťálkovy jest możliwy, jednak bardzo trudny i czasochłonny. Najpierw musimy dojechać pociągiem z Katowic do Chałupek. W ciągu dnia jedzie tylko kilka pociągów, czas jazdy ponad 2 godziny. Z dworca w Chałupkach trzeba przejść około 2 km na rynek w Starym Bohuminie skąd odjeżdżają PKS-y do dworca kolejowego w Nowym Bohuminie. Autobusy jeżdżą często, co 30-60 minut, czas jazdy 10 minut. Dalej jedziemy czeskimi kolejami, w zależności od godziny odjazdu z 1 lub 2 przesiadkami: przez Ostravę-Svinov i Opavę vychod. Przykładowy dojazd: pociąg z Katowic 5:08 w Chałupkach 7:17. Pociąg z Bohumina 9:12 w Ostrava Svinov 9:29 i dalej odjazd o 10:06 w Krnovie jesteśmy o 11:01. Autobus do wioski Hošťálkovy odjeżdża o 11:45 i jest na miejscu parę minut po godzinie dwunastej. Ze względu na trudności w dojeździe polecam wycieczkę dwudniową z noclegiem w Czechach. Dla szukających połączeń mała pomoc na stronach:
Planującym podróż samochodem proponuję drogę: z Gliwic DK 88 do węzła w Kleszczowie, następnie autostradą A4 do zjazdu w Pławniowicach, dalej DK 40 do Kędzierzyna-Koźla, z którego najlepiej wyjechać DK 418, po około 2 km wjeżdżamy na DK 38 prowadzącą do granicy w Pietrowicach, w Czechach jedziemy prosto lokalną drogą do centrum Krnova. Z Krnova należy wyjechać DK 57 w kierunku Mesta Albrechtice, po około 7 km skręt w lewo w lokalną drogę prowadzącą do wsi Hošťálkovy. Pałac znajduje się w środku miejscowości, po prawej stronie głównej ulicy. Samochód można zostawić obok budynku. Odległość: w jedną stronę około 110 km.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2010 r.
