Powiat oleśnicki, gmina Oleśnica
(nazwa niemiecka: Zessel, Kreis Oels)
Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy około 1305r. Właścicielami majątku w Cieślach byli między innymi Henryk von Slywen (1502r.), Hans von Slywen (1505r.), Justus von Kospoth (XVII w.), przedstawiciele rodziny von Salisch (od 1686r.). W osiemnastym stuleciu miejscowość należała kolejno do hrabiny von Promnitz, ponownie do rodu von Kospoth, Pani von Trützschler, rodziny von Strachwitz, członków rodu von Nostitz i Henryka Fabiana von Reichenbach (zm.1828r.). W 1832r. kapitan Leopold von Schelicha odkupił od spadkobierców Henryka Leopolda von Reichenbacha dobra rycerskie w Cieślach. Odtąd aż do końca drugiej wojny światowej należały one do jego rodziny. Kolejni właściciele posiadłości mieli na imię Rudolf, byli to syn i wnuk Leopolda von Scheliha. Najbardziej znanym przedstawicielem rodziny był Rudolf von Scheliha (ur.1897r., zm.1942r.), niemiecki dyplomata, działacz opozycji antyhitlerowskiej, aresztowany przez gestapo i stracony za zdradę stanu 22 grudnia 1942r.
W 1886r. majątki Ober i Nieder Zessel (górne i dolne Cieśle) należące do Rudolfa von Scheliha liczyły 1170ha powierzchni, w tym 663ha pól uprawnych, 118ha łąk, 361ha lasów, 2ha stawów, 26ha parku, dróg i podwórzy gospodarczych. W 1937r. ich powierzchnia wynosiła 1024ha, w tym 517,5ha pól uprawnych, 92,5ha łąk, 1,5ha pastwisk, 391ha lasów, 1ha stawów, 3ha parku i ogrodu, 17,5ha dróg i podwórzy gospodarczych.
Pałac
Barokowy pałac w Cieślach został zbudowany w 1728r. przez Annę Zofię von Salisch, z domu von Kospoth (zm.1746r.), wdowę po generale Erneście Wilhelmie von Salisch (zm.1711r.). Na temat dalszych losów pałacu nie posiadamy żadnych informacji. Rezydencja spłonęła w 1945r. i w latach kolejnych jej pozostałości zostały rozebrane. Obecnie jedynymi śladami po posiadłości w Cieślach są budynki gospodarcze dawnego folwarku. Wygląd pałacu z początku XX w. został utrwalony na fotografii zamieszczonej w albumie Roberta Webera.
Zabytki w Cieślach
Do rejestru zabytków w Cieślach wpisano kościół ewangelicki, obecnie rzymsko-katolicki, filialny p.w. MB Tucholskiej (29.10.1980r., nr rej.: 459/W).
Informacje praktyczne i dojazd
Dobry dojazd komunikacją publiczną do Cieśli zapewniają autobusy PKS kursujące między innymi z Oleśnicy, Sycowa, Twardogóry i Wrocławia. Ze względu na możliwość przesiadki polecam dojazd przez Wrocław. Do miasta można dotrzeć pociągiem np. z Gliwic, Opola lub Poznania. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Brzezimierz, następnie DK 396 do Bierutowa przez Oławę. Z Bierutowa najlepiej wyjechać ul. Wrocławską (DK451) w stronę Oleśnicy. Za miejscowością Solniki Wielkie z tej ostatniej trasy należy skręcić w prawo w lokalną drogę, prowadzącą do Cieśli przez Nowoszyce i Wyszogród. Dawny folwark znajduje się na lewo od głównej drogi. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 200m. Samochód można zostawić przy drodze prowadzącej pomiędzy zrujnowanymi budynkami gospodarczymi.
Damian Dąbrowski,
Maj 2012 r.
