Powiat głubczycki, gmina Branice
(nazwa niemiecka Krug Paulinenhof, Kreis Leobschütz)
Zabytki w Dzbańcach
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Dzbańcach.
W średniowieczu Dzbańce należały do rodu von Fullstein. Około połowy XV wieku przeszły w ręce von Bitowskich z Włodzienina. Na początku XVII wieku właścicielem miejscowości był Franz Albrecht baron Skrbeński. Następnie majątek należał do rodziny von Neuhaus. W połowie stulecia wzmiankowano Ferdinanda Heinricha von Neuhaus (zm.1768r.). W 1784 roku własność hrabiego Franza von Neuhaus. W miejscowości znajdował się folwark, 14 gospodarstw kmiecych, 1 gospodarstwo chałupnicze. Wioska liczyła 202 mieszkańców pochodzenia niemieckiego i polskiego. Wszyscy byli katolikami. W 1794 roku dobra Posucice i Dzbańce nabył Ernest von Stokmans na Miedarach. W 1801 roku dobra zostały sprzedane gminie. Mieszkańcy byli jednak niewypłacalni i posiadłość przejął Josef Adam von Gruttschreiber. Według źródła z 1830 roku majątek należał do barona von Gruttschreibera. W Dzbańcach wzmiankowano 66 domów, katolicką szkołę, młyn wodny. Wioskę zamieszkiwało 337 katolików. W 1839 roku włości nabył baron Ludwik von Bibra na Kałdunach, starszy ziemski i komisarz dystryktu policyjnego. Według opisu z 1845 roku posiadłość pozostawała w rękach Ludwika von Bibra. W wiosce znajdowało się 66 domów, katolicka szkoła, młyn wodny. Dzbańce liczyły 357 katolickich mieszkańców. W 1847 roku wdowa baronowa von Bibra sprzedała dobra starszemu ziemskiemu porucznikowi Albertowi Schmidtowi na Boboluszkach. Założył on nowy folwark i wybudował dwór, który na część małżonki Pauliny nazwał Paulinenhof. Albert Schmidt był również właścicielem posiadłości w Posucicach w powiecie głubczyckim. W 1882 roku majątek Dzbańce otrzymał jego syn Georg Schmidt. W 1891 roku włości odkupił kapitan w stanie spoczynku Franz Oppitz. Trzy lata później należący do niego majątek liczył 221ha, w tym 205ha pól uprawnych, 10ha łąk, 2ha lasów, 4ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1908 roku Franz Oppitz sprzedał włości rzeźnikom dworskim Kahlerowi i Konigowi z Paczkowa. W kolejnych latach część posiadłości nabyli mieszkańcy wioski, a resztę porucznik Max Barthel. W 1912 roku do Maxa Barthela należał majątek o powierzchni 179ha, w tym 162ha pól uprawnych, 10ha łąk, 3ha lasów, 4ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1916 roku włości przeszły w ręce prałata Jozefa Martina Nathana (zm.1947r.) z Branic. W 1930 roku dobra w Dzbańcach liczyły 179ha, w tym 159ha pól uprawnych,9 ha łąk, 3ha lasów, 1ha parku, 7ha stawów, ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1937 roku pozostawały własnością prałata Nathana i były oddane w dzierżawę. Powierzchnia majątku w Dzbańcach wynosiła 178,2ha, w tym 157,92ha pól uprawnych, 10,62ha łąk, 1,18ha pastwisk, 2,44ha lasów, 0,25ha stawów, 6,39ha ogrodu, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Po zakończeniu drugiej wojny światowej folwark z dworem i gruntami przejęło państwo polskie. Dawna rezydencja pełni obecnie funkcje biurowe i mieszkalne. Można ją zobaczyć z zewnątrz. Budynek otacza niewielki park.
Dzbańce Osiedle położone są około 15 kilometrów na południe od Głubczyc. Dojazd z miasta lokalnymi drogami przez Bogdanowice, Włodzienin i Dzbańce. Dawny folwark z dworem stanowi większość zabudowań osady. Folwark znajduje się na zachód od drogi Dzbańce – Wódka.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2017r.
