Powiat cieszyński, gmina Dębowiec
(nazwa czeska Dubovec, niemiecka Baumgarten)
Zabytki w Dębowcu
Do rejestru zabytków w Dębowcu wpisano spichrz, ul. Szkolna 41, , koniec XVIII w., nr rej.: R/413/53 z 14.05.1953r., 139/60 z 22.02.1960r. oraz A-264/77 z 22.12.1977r. Ponadto w ewidencji zabytków znajduje się m.in. zespół dworsko-parkowy: dwór, ul. Spółdzielcza 6, murowany z początku XIX w.; dozorcówka w zespole dworskim, ul. Spółdzielcza, murowana, początek XX w.; brama, ogrodzenie, most wjazdowy do dworu, ul. Spółdzielcza, murowane i żeliwne, I ćwierć XX w.; dawny spichlerz i obora w zespole podworskim, murowane, XVIII-XX w.; park i parkowa wyspa na stawie, XIX w.
Miejscowość wzmiankowano po raz pierwszy w datowanej na przełom XIII i XIV wieku „Księdze uposażenia biskupstwa wrocławskiego”. Dębowiec już przynajmniej w piętnastym stuleciu stał się własnością szlachecką. Jeden z przedstawicieli rodu posiadającego wioskę Mikołaj z Dubowca (1442-1475) był kasztelanem oświęcimskim. W osiemnastym stuleciu Dębowiec należał do rodziny Marklowskich posiadających liczne dobra w okolicy. W 1793 roku właśnie od jednego z członków tego rodu majątek w Dębowcu nabył książę Albert sasko-cieszyński (ur.1738r., zm.1822r.) i włączył do dóbr zwanych „Komorą Cieszyńską”. Kolejnymi właścicielami posiadłości byli cieszyńscy Habsburgowie. Pod zarządem należącej do nich Komory Cieszyńskiej majątek w Dębowcu pozostawał do 1921 roku, kiedy to został przejęty przez odrodzone państwo polskie. Ostatni właściciel posiadłości arcyksiążę Fryderyk (ur.1856r., zm.1936r.) nie zgadzał się z nacjonalizacją majątku i procesował się o jego zwrot. W 1925 roku przegrał proces, a w Dębowcu utworzono Państwowe Gospodarstwo Rybne, podlegające przedsiębiorstwu „Polskie Stawy Państwowe” z siedzibą w Cieszynie. W tym czasie w dworze urządzono biura przedsiębiorstwa i mieszkanie administratora majątku. Od 1951 roku posiadłość należała do Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Zgoda”, a dwór w dalszym ciągu pełnił funkcje biurowe. W części budynku urządzono także żłobek i przychodnię. W 2004 roku obiekt został sprywatyzowany. Nowy właściciel przeprowadził remont generalny dworu oraz odnowił jego otoczenie. Obecnie w budynku mieści się hotel z restauracją oraz strefą wypoczynku.
Szczegółowe informacje na temat hotelu na oficjalnej stronie obiektu
Pierwsza rezydencja w Dębowcu została ujęta w dokumencie z 1720 roku. Obecna budowla być może wznosi się w jej miejscu. Początki budynku sięgają jednak XIX wieku, kiedy to majątek wchodził już w skład dóbr Komory Cieszyńskiej. Rezydencja służyła zapewne administracji miejscowego folwarku. Określenie dwór jest więc nieco na wyrost. Budynek był przebudowywany w drugiej połowie XIX w. oraz w XX w. Ostatnia rozbudowa została przeprowadzona w latach 2004-2007.
Dębowiec położony jest około 10 kilometrów na północny-wschód od Cieszyna. Dojazd do wioski zapewniają lokalne drogi prowadzące przez Gumną i Kostkowice. Zespół dworski znajduje się w południowej części Dębowca, przy ulicy Spółdzielczej.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2019r.
