Powiat wrocławski, gmina Kąty Wrocławskie
(nazwa niemiecka: Kammendorf, Kreis Neumarkt)
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1302r. Majątek w Kamionnej należał na przestrzeni wieków między innymi do przedstawicieli rodów von Reydeburg, von Seidlitz, von Kadloff, von Knobelsdorff, von Kalckreuth, von Stillfried. W 1838r. posiadłość zakupił baron Heinrich von Zedlitz i przeznaczył na cele fundacji von Zedlitz-Leipe`sches Fräulein-Stift zu Kapsdorf (fundacja dla panien z rodziny von Zedlitz-Leipe z siedzibą w Czerńczycach). W rękach rodziny von Zedlitz dobra pozostały do końca drugiej wojny światowej. Majątek często oddawano w dzierżawę. W Polsce Ludowej pałac w Kamionnej przekształcono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Brak bieżących remontów sprawił, że w latach sześćdziesiątych XX wieku zabytek był już znacznie wyeksploatowany. W następnej dekadzie na skutek uszkodzenia dachu zawalił się sufit w jednym z pomieszczeń. Ostatni mieszkańcy opuścili pałac po 1984r. Obecnie ruiny nie są zabezpieczone przed wejściem, na miejscu nie można stwierdzić jaki jest stan własnościowy budynku. Być może pałac jest własnością prywatną.
Pałac
Pierwsza rezydencja w Kamionnej, być może, powstała już w XV w. Wskazywać na to mogą zachowane gotyckie mury piwnic. W XVI w. w miejscu tej siedziby wzniesiono renesansowy dwór nawodny. W latach 1740-1744 dwór przekształcono w barokowy pałac, prawdopodobnie według projektu architekta Krzysztofa Hacknera. Po 1768r. rozebrano dwa z czterech skrzydeł rezydencji. Wtedy pałac uzyskał zachowaną do dziś dwuskrzydłową bryłę.
Budynek murowany z cegły, z użyciem kamienia, pierwotnie potynkowany. Zachowane sklepione piwnice, mury obwodowe do wysokości drugiej kondygnacji, część ścian działowych. Fragmentarycznie przetrwały ozdobne detale architektoniczne: portale, obramowania okienne, gzymsy.
Zabytki w Kamionnej
Do rejestru zabytków w Kamionnej wpisano pałac (5.03.1965r., nr rej.: 1251).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Kamionnej zapewniają busy prywatnej firmy oraz autobusy PKS kursujące z Maniowa i Wrocławia. Ze względu na możliwość znalezienia przesiadki polecam dojazd przez Wrocław. Do miasta można dotrzeć np. pociągiem z Gliwic, Opola lub Poznania. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Kąty Wrocławskie, a następnie lokalnymi drogami przez Kilianów i Piławę. Ruiny pałacu wraz z parkiem i dawnym folwarkiem znajdują się w centrum wioski, na prawo od głównej drogi. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 190km. Samochód można zostawić przy pofolwarcznych zabudowaniach gospodarczych.
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2012 r.
