Powiat raciborski, gmina Kornowac
(nazwa niemiecka: Kornowatz, Kreis Ratibor)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w „Księdze uposażenia biskupstwa wrocławskiego” z około 1300 roku. Wioska należała do majątków książąt raciborskich. W 1308 r. książę Leszek nadał Kornowac klasztorowi dominikanek z Raciborza. Następnie dobra powróciły do książąt raciborskich, po czym zostały odkupione przez dominikanki. W rękach zakonu Kornowac pozostał do 1728 roku, kiedy to dominikanki zamieniły się majątkami z Janem Krzysztofem Larischem, właścicielem Gaszowic. Larisch w 1736 r. sprzedał wioskę Janowi Wacławowi de Salisch. W 1781 r. Kornowac kupił Franciszek Albrecht von Holly z Pawłowa. Następnie właściciele majątku często się zmieniali. Z ksiąg adresowych z lat 1905-1937 wynika, że w tym czasie niewielkie dobra rycerskie w Kornowacu (o powierzchni 90 ha), należały do Rudolfa Müllera. Po drugiej wojnie światowej posiadłość została znacjonalizowana i przekazana Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu. Po upadku PGR-u majątek należał do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie dawny dwór w Kornowacu pełni funkcje budynku mieszkalnego, prawdopodobnie stanowi własność prywatną. Teren wokół jest ogrodzony, obiekt można zobaczyć z zewnątrz.
Budynek murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie wydłużonego prostokąta, parterowy, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym. Fasada (od strony podwórza gospodarczego) siedmioosiowa, z dwukondygnacjowym ryzalitem. Elewacja tylna sześcioosiowa, z analogicznym ryzalitem. W jednej z elewacji bocznych główne wejście do budynku poprzedzone schodami. Dwór w wyniku przebudów i remontów pozbawiony detali architektonicznych. Wokół dziedzińca zachowane budynki gospodarcze dawnego folwarku, część w dobrym stanie, użytkowana, inne doprowadzone do ruiny, zapewne wkrótce zostaną rozebrane. Do dworu przylega niewielki park krajobrazowy, o powierzchni zaledwie 0,5 ha. W parku przeważa drzewostan liściasty: dąb szypułkowy, dąb czerwony, lipa drobnolistna, grab zwyczajny, klon zwyczajny, robinia akacjowa, brzoza brodawkowata, kasztanowiec pospolity. Szczególnie godny uwagi jest okaz 5-pniowego cisa pospolitego, prawdopodobnie najstarszy w okolicy Raciborza i Rybnika.
Żaden obiekt w Kornowacu nie został wpisany do rejestru zabytków.
Informacje praktyczne i dojazd:
Przez Kornowac przebiega ruchliwa DK 935 z Rybnika do Raciborza, dzięki czemu w miejscowości zatrzymują się autobusy i busy kursujące pomiędzy wymienionymi miastami. Podróżującym samochodem z Gliwic proponuję jechać DK 78 do Rybnika i następnie DK 935 w kierunku Raciborza. Dwór znajduje się w centrum Kornowaca, na prawo od wspomnianej drogi. Odległość: w jedną stronę niecałe 45 km. Na miejscu nie ma parkingu, samochód trzeba zostawić na poboczu drogi.
Damian Dąbrowski,
Listopad 2010 r.
