Powiat strzeliński, gmina Borów
(nazwa niemiecka: Deutsch Lauden, Kreis Strehlen)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1297r.
Rys historyczny i stan obecny:
W latach 1333-1343 wzmiankowany był Konrad de Rissin, a w latach 1339-1355 Hanek de Rissin, pierwsi znani właściciele Ludowa Śląskiego. Przed 1520r. Ludów nabył wrocławski patrycjusz Nicolaus Młodszy Uthmann. W 1550r. majątek odziedziczył jego syn Marcus (zm.1582r.). Następnie przez rok właścicielem wioski był Matthäus Uthmann (zm.1583r.), drugi syn Nicolausa Młodszego. Kolejnymi posiadaczami Ludowa do 1644r. byli przedstawiciele rodu von Canitz. W 1666r. jako właściciel miejscowości wzmiankowany był Christoph Leopold von Schubert. W 1845 i 1857r. majątek w Ludowie Śląskim należał do Erdmanna Karla von Sandretzky z Borowa (ur.1808r., zm.1863r.). Następnie posiadłość odziedziczyła Agnes Louise Philippina (ur.1835r., zm.1879r.), córka Erdmanna Karla, od 1861r. małżonka Friedricha Moritza von Seidlitz-Ludwigsdorf z Owiesna (ur.1835r., zm.1894r.). Po śmierci żony właścicielem majątku został Friedrich Moritz von Seidlitz. Wymieniony został między innymi w książce adresowej z 1886 roku. W tym czasie dobra Ludów Śląski liczyły 444ha, w tym: 359ha pól uprawnych, 60ha łąk, 7ha lasów. Pozostałe 18ha zajmował park, ogrody, drogi i podwórza gospodarcze. W 1894r. dobra Borów (Herrschaft Bohrau) obejmujące posiadłość w Ludowie Śląskim otrzymał w spadku hrabia Ernst Julius von Seidlitz-Sandretzky (ur.1863r., zm.1930r.), syn Friedricha Moritza i Agnes Louise Philippiny. Po jego śmierci w 1930r. majątek w Ludowie wykupiła od rodziny von Seidlitz-Sandretzky Pani Susanne von Boenigk z domu Brandt. Dobra obejmujące 231ha – w tym 184ha pól uprawnych, 15ha łąk, 8ha pastwisk, 3ha stawów, 10ha lasów, 1ha parku, 2ha ogrodów i 8ha dróg oraz podwórzy gospodarczych – posiadała ona również w 1937r. W 1930 i 1937r. majątkiem zarządzał baron Gerhard von Boenigt. W rękach rodziny von Boenigt zespół dworsko-folwarczny pozostał zapewne do końca drugiej wojny światowej. W czasach Polski Ludowej dobra znacjonalizowano. Dwór w Ludowie Śląskim zmieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Obecnie dawna rezydencja w dalszym ciągu pełni funkcje mieszkalne. Teren wokół budynku nie jest ogrodzony, dwór bez problemu można zobaczyć z zewnątrz.
Dwór
Pierwotnie renesansowy dwór zbudowany w XVI w. przez Nikolausa Młodszego Uthmanna. W czasach późniejszych budynek wielokrotnie rozbudowywany i przekształcany: w XVII w. w stylu późnorenesansowy, w drugiej połowie XVII i w XVIII w. w stylu barokowym, w XIX w. i drugiej połowie XX w. Dwór murowany z kamienia i cegły, potynkowany, dwuskrzydłowy, wzniesiony na planie litery „L”, podpiwniczony w części starszej (skrzydło frontowe), dwukondygnacyjny, nakryty dachami mansardowymi z lukarnami. Fasada skrzydła wschodniego pięcioosiowa z centralnym głównym wejściem ozdobionym portalem. Wejście poprzedzone schodami. Elewacje potynkowane, za wyjątkiem portalu i kamiennych obramowań wokół części otworów okiennych pozbawione detali architektonicznych. Układ wnętrz w starszym (wschodnim) skrzydle półtora traktowy, z korytarzem od zachodu i centralną sienią z drewnianą klatką schodową. W skrzydle bocznym wnętrza przekształcone. Piwnice nakryte sklepieniami kolebkowymi. Na parterze skrzydła frontowego korytarz sklepiony krzyżowo i sala o sklepieniu kolebkowym z lunetami. Kolejna sala sklepiona kolebką z lunetami w skrzydeł bocznym. Nad częścią pomieszczeń piętra strop belkowy z dekoracją o motywach akantu z XVII w. W pozostałych wnętrzach płaskie stropy z sufitami.
Zabytki w Ludowie Śląskim
Do rejestru zabytków w Ludowie Śląskim wpisano kościół filialny p.w. św. Jana Chrzciciela (8.04.1966r., nr rej.: 1616).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Ludowa Śląskiego zapewniają autobusy PKS z Borowa, Strzelina i Wrocławia. Ze względu na możliwość przesiadki polecam dojazd przez Wrocław. Do miasta można między innymi dotrzeć pociągiem z Gliwic, Opola, Poznania. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Brzezimierz, następnie DK396 w stronę Strzelina. W miejscowości Goszczyna z tej ostatniej trasy należy skręcić w prawo w lokalną drogę prowadzącą do Ludowa Śląskiego przez Wyszkowice, Kurzątkowice, Kończyce, Borek Strzeliński i Jelenin. Dwór w Ludowie znajduje się na prawo od drogi. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 150km. Samochód można zostawić przy wjeździe na teren dawnego folwarku, tuż obok dworu.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2012 r.
