Powiat wołowski, gmina Wińsko
(nazwa niemiecka Kunzendorf a. Oder, Kreis Steinau a.O., od 1932r. Kreis Wohlau)
Zabytki w Małowicach
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Małowicach. W ewidencji zabytków znajdują się między innym: kościół filialny p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP; cmentarz poewangelicki (na zachód od kościoła); zespół pałacowy: pałac, czworaki – obecnie dom mieszkalny (nr 20), czworaki – obecnie dom mieszkalny (nr 22-26), budynek gospodarczy, spichlerz, obora, park pałacowy; zespół dworca kolejowego: budynek dworca, magazyn towarowy.
Dobra rycerskie Małowice były własnością m.in. rodziny von Lemberg, von Gfug, Kluge, Jokisch, Beyer, Teichmann, Abraham. Po zakończeniu drugiej wojny światowej włości przejęło państwo polskie. Folwark wraz z rezydencją przekazano w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu Wińsko z siedzibą w Piskorzynie. W pałacu urządzono mieszkania dla pracowników przedsiębiorstwa. W 1983 roku przeprowadzono remont zabytkowej rezydencji. Po upadku PGR-u w 1990 roku zabudowania pofolwarczne znalazły się w gestii Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. W kolejnych latach majątek oddano w dzierżawę. Obecnie w pałacu nadal znajdują się prywatne mieszkania i zabytek można zobaczyć tylko z zewnątrz.
Rezydencja w Małowicach na przedwojennych widokówkach
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/5477618,foto.html?idEntity=524745 (dostęp: 29.03.2016r.)
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/730552,foto.html?idEntity=524745 (dostęp: 29.03.2016r.)
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/686822,foto.html?idEntity=524745 (dostęp: 29.03.2016r.)
Pałac w Małowicach nie był wzmiankowany w źródłach z 1787, 1830 i 1845 roku. Rezydencja zapewne została jednak wzniesiona w pierwszej połowie XIX wieku. Budynek murowany z cegły, potynkowany, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym. Fasada (elewacja wschodnia) dziewięcioosiowa, z centralnym jednoosiowym pozornym ryzalitem mieszczącym głównej wejście poprzedzone drewnianym gankiem. W narożniku południowo-zachodnim trzykondygnacyjna kwadratowa wieża nakryta czterospadowym daszkiem. Elewacje uproszczone, zachowały gzymsy między kondygnacjami, gzyms wieńczący i proste obramienia otworów okiennych.
Pałac skierowany jest fasadą na dawny dziedziniec folwarczny. Wokół niego częściowo zachowane zabudowania gospodarcze. Część budynków doprowadzono do ruiny i wyburzono. Na południe od rezydencji rozciąga się zaniedbany park.
Małowice położone są nieco ponad 16 kilometrów na północny-zachód od Wołowa. Z miasta najlepiej wyjechać DK340 (ul. Ścinawska) w kierunku Ścinawy. Za miejscowością Boraszyn z DK340 trzeba skręcić w prawo w lokalną drogę do Małowic. Zespół pałacowo-folwarczny znajduje się w północnej części miejscowości, na lewo (na zachód) od głównej ulicy. Samochód można zostawić na dziedzińcu gospodarczym w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu.
Damian Dąbrowski,
Marzec 2016r.
