Powiat wołowski, gmina Wińsko
(nazwa niemiecka Mersine, w latach 1936-1945 Maibach N.S., Kreis Wohlau)
Zabytki w Morzynie
Do rejestru zabytków w Morzynie wpisano park, założony po 1880r., nr rej.: A/3007/548/W z 31.01.1984r. Ponadto w ewidencji zabytków znajduje się zespół dworski.
Majątek w Morzynie był własnością m.in. Pana von Rohra, rodów Grundmann, Stephan, von Schuckmann, Berndt, von Fürstenberg. Po zakończeniu drugiej wojny światowej majątek przejęło państwo polskie. Historia rezydencji w Morzynie po 1945 roku nie jest znany. Być może pałac został zniszczony w końcowej fazie działań wojennych, możliwe również że zdewastowano go i rozebrano w czasach Polski Ludowej. Obecnie z zespołu pałacowo-folwarcznego pozostał zaniedbany i zdziczały park z resztkami murów pałacu (przyziemie i piwnice) oraz nieliczne zabudowania gospodarcze.
Pałac w Morzynie na fotografiach sprzed 1945 roku
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/707710,foto.html?idEntity=551580 (dostęp: 16.05.2016r.)
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/894382,foto.html?idEntity=551580 (dostęp: 16.05.2016 r.)
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/5896799,foto.html?idEntity=551580 (dostęp: 16.05.2016r.)
W 1787 i 1830 roku w Morzynie wzmiankowano folwark. Pierwsza pewna informacja o siedzibie pańskiej pochodzi z 1845 roku. Możliwe, że około 1880 roku przebudowano rezydencję i założono park. Dzięki przedwojennym widokówkom możemy poznać wygląd pałacu. Nieistniejący budynek był murowany z cegły, potynkowany, założony na planie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, z poddaszem nakrytym czterospadowym dachem. Fasada była siedmioosiowa z centralnym głównym wejściem. Elewacja ogrodowa posiadała pięć osi i dodatkowe wejście poprzedzone drewnianym gankiem i schodami. Elewacje zdobiły liczne gzymsy (między kondygnacjami, wieńczący, odcinkowe nad oknami parteru). Przed pałacem znajdował się ozdobny ogród z gazonem.
Morzyna znajduje się około 20 kilometrów na północ od Wołowa. Ze stolicy powiatu najlepiej wyjechać DK339 w kierunku Strupiny (ul. Rawicka). W Pełczynie z DK339 należy skręcić w lewo w lokalną drogę prowadzącą do Morzyny przez Smogorzówek, Smogorzów Wielki, Rudawę, Brzózkę i Węglewo. Pozostałości folwarku i park podworski położone są na południowo-wschodnim krańcu Morzyny, na lewo od głównej drogi (Węglewo – Wrząca Wielka).
Damian Dąbrowski,
Maj 2016r.
