Powiat górowski, gmina Niechlów
(nazwa niemiecka Waldvorwerk, Kreis Guhrau)
Zabytki w Masełkowicach
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Masełkowicach. W ewidencji zabytków uwzględniono jedynie dom mieszkalny nr 9, dom mieszkalny nr 16-17-18 i aleję lipową.
Masełkowice to obecnie bardzo mała miejscowość i taką była w sumie od początku swego istnienia. W 1791 roku w wiosce wzmiankowano folwark oraz dwa gospodarstwa zagrodników. Wieś zamieszkiwało ledwie 15 osób. Dobra należały do barona von Schilichtinga. W 1830 roku właścicielem posiadłości był Hans von Carmer z Osetna i Kietlowa, starosta powiatu górowskiego w latach 1815-1835. W 1830 roku w opisie Masełkowic wymieniono 19 domów, folwark, 151 mieszkańców, w tym 12 katolików oraz wiatrak. W 1843 roku włości za 25750 talarów reńskich nabył K. F. E. von Bronikowo. W jego rękach majątek pozostał przynajmniej do 1845 roku. W tym czasie w wiosce wzmiankowano 19 domów, folwark, 138 mieszkańców wyznania ewangelickiego, wiatrak, kuźnię oraz hodowlę owiec merynosów. Przed 1856 rokiem majątek zakupił komisarz dystryktu policyjnego Heinrich Sydow. Pozostał właścicielem dóbr przynajmniej do 1876 roku. W 1886 roku włości należały do Ludwiga Dürra, starszego ziemskiego z Bełcza Wielkiego. Folwarkiem w Masełkowicach zajmował się inspektor Laue. Powierzchnia gruntów wynosiła 345ha, w tym 259ha pól uprawnych, 2ha łąk, 35ha pastwisk, 33ha lasu, 16ha gospodarstwa. Odtąd historia majątku w Masełkowicach związana była z losami dóbr w Bełczu Wielkim. Po śmierci Ludwiga Dürra włości należały do jego spadkobierców, od których nabyła je rodzina Glika-Bötzow. W 1912 roku w Masełkowicach wzmiankowano Wilhelma Glika-Bötzow właściciela fideikomisu Bełcz Wielki. Po 1921 roku państwo stanowe Bełcz Wielki zostało podzielone. Majątki w Kietlowie i Masełkowicach otrzymał Alfred Glika-Bötzow (ur.1876r., zm. 1933r.). W księdze adresowej z 1937 roku wymieniono Arndta Glika-Bötzow (ur. 1913r, zm.1986r.), rolnika z Wyszanowa. Włości w Masełkowicach liczyły 263,38ha, w tym 217,5ha pól uprawnych, 5ha łąk, 7,3ha pastwisk, 0,2ha wód, 23,3ha lasu, 10,08ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Po 1945 roku majątek został znacjonalizowany.
Dwór w Masełkowicach na początku XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/5449631,foto.html?idEntity=504289 (dostęp: 15.07.2024r.)
Obecnie z dawnego majątku pozostał park, jeden budynek gospodarczy, jeden mocno przebudowany budynek mieszkalny oraz stacja transformatorowa. Dwór prawdopodobnie zburzono w końcowej fazie II wojny światowej, kiedy przez Masełkowice przechodził front. Budynku na pewno nie było już w latach 60. XX wieku. Później rozebrano jeszcze kilka zabudowań gospodarczych dawnego folwarku. Skromny dwór w Masełkowicach prawdopodobnie wzniesiono po 1843 roku, kiedy właścicielem majątku była rodzina von Bronikowo lub nieco później za rządów Heinricha Sydowa. Budynek był stosunkowo mały, podpiwniczony, parterowy, z użytkowym poddaszem, nakryty dachem dwuspadowym. Posiadał jedynie pięcioosiową fasadę, z centralnym głównym wejściem, poprzedzonym schodami i zaakcentowanym trójkątnym przyczółkiem. Elewacje ozdabiał wydatny gzyms wieńczący oraz proste opaski wokół okien.
Masełkowice położone są około 13 kilometrów na południowy-zachód od Góry. Dojazd z miasta powiatowego DW323 w kierunku Lubina do Kietlowa, skąd do Masełkowic prowadzi lokalna droga. Dawny majątek znajduje się w południowej części wsi. Przybliżona lokalizacja nieistniejącego dworu:
51.62581067719939, 16.41325562189966
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2024r.
