Powiat strzeliński, gmina Strzelin
(nazwa niemiecka: Mückendorf, Kreis Strehlen)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1445r.
Rys historyczny i stan obecny:
W pierwszej połowie XV w. Muchowiec należał do Reintscha Schaffa. Następnie miejscowość nabył Kunze Brynnig (Brünig), być może potomek Jenlina Bryninga, pana zastawnego z Górca. W 1463r. właścicielem działu w Muchowcu był Kunz von Czetteras (Zettritz), posiadający również jeden z majątków w Krzepicach. W 1534r. Muchowiec należał do Baltzena Seidlitza. W 1546r. majątek zakupił Friedrich von Redern z Wyszonowic. W latach 1658-1771 dobra Muchowiec należały do rodu von Wentzky. Kolejnymi posiadaczami majątku byli: około 1771-1775r. Friedrich von Thielau, od 1775r. rodzina von Sauerma, w 1797r. Johann Sebastian Rudolf von Johnston, w 1799r. Chrystina Wilhelmine von Rieben, w latach 1801-1807 rodzina Zimmermann, w 1807r. Friedrich von Studnitz, w 1825r. Reymann, w 1845r. von Stegmann. Ostatni prywatny właściciel Ernst Conrad, zmarły w 1872r. przekazał majątek miastu Strzelin. Dobra w Muchowcu w 1886r. liczyły 296ha, w tym 220ha pól uprawnych, 38ha łąk, 35ha lasów. Powierzchnia dróg i podwórzy gospodarczych wynosiła 3ha gospodarstwa. Własnością miasta dobra pozostały do końca drugiej wojny światowej. Władze samorządowe oddawały posiadłość w dzierżawę. Dzierżawcami byli: Moritz Bohrisch (1886r.), Hermann Kӓmpffe (1894, 1905r.), Friedrich Heitkamp (1909, 1921r.) oraz Edgar i Gerhard Pitschel (1930 i 1937r.). W 1937r. powierzchnia majątku w Muchowcu wynosiła 300ha, z czego 240ha stanowiły pola uprawne, 32ha łąki, 1ha lasy, a 7ha drogi i podwórza gospodarcze. Po drugiej wojnie światowej dobra przekazane w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu. W czasach Polski Ludowej dwór w Muchowcu zmieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Obecnie w dalszym ciągu pełni on funkcję mieszkalną. Teren nie jest ogrodzony, budynek bez problemu można zobaczyć z zewnątrz. W pobliżu zachowane zabudowania gospodarcze dawnego folwarku, między innymi gorzelnia z 1862r.
Dwór
Dwór wzniesiony w XVIII w., rozbudowany w dziewiętnastym stuleciu o dwa boczne skrzydła. Budynek murowany z kamienia i cegły, potynkowany, założony na planie litery „U”, częściowo podpiwniczony, parterowy, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym z powiekami (korpus) i dachami dwuspadowymi (skrzydła boczne). Główne wejście do budynku w sześcioosiowej bocznej elewacji korpusu (północno-zachodniej). Pozostałe elewacje korpusu cztero- (północna-wschodnia), pięcio- (południowo-zachodnia) i sześcioosiowe (południowo-wschodnia). Elewacje pozbawione detali architektonicznych za wyjątkiem gzymsu podokapowego oddzielającego parter od poddasza. Układ wnętrz przekształcony. W piwnicach zachowane sklepienia kolebkowe, w sieni sklepienie krzyżowe, a w dwóch salach na parterze sklepienia kolebkowe z lunetami. W pozostałych pomieszczeniach płaskie stropy.
Zabytki w Muchowcu
Do rejestru zabytków w Muchowcu wpisano zespół dworski i folwarczny (18.09.1996r., nr rej.: 723/Wm) obejmujący: dwór, oficynę, dom mieszkalny, oborę, pięć stodół, spichrz, gorzelnię, ogród użytkowy i mur graniczny.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Muchowca zapewniają nieliczne autobusy PKS kursujące między innymi z Grodkowa i Strzelina. Ze względu na trudności ze znalezieniem przesiadki nie polecam tego typu dojazdu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Przylesie, następnie DK403 i DK39 w stronę Strzelina. Za miejscowością Głęboka z DK39 należy skręcić w lewo w DK378 prowadzącą do Grodkowa. Ostatnia z wymienionych tras prowadzi obok Muchowca. Do miejscowości trzeba z niej zjechać w lewo. Na lewo od głównej ulicy w Muchowcu znajduje się dwór i folwark. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 150km. Samochód można zaparkować tuż obok dworu.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2012 r.
