Powiat kamiennogórski, gmina Lubawka
(nazwa niemiecka Oppau, Kreis Landeshut)
Zabytki w Opawie
Do rejestru zabytków w Opawie wpisano:
- kościół filialny p.w. św. Jadwigi, XVII w., XVIII w., XIX w., nr rej.: A/2170/697/J z 7.09.1981r.
- cmentarz przykościelny, nr rej.: A/2171/691/J z 15.07.1981r.
- dwór sołtysi, obecnie budynek gospodarczy nr 23, 1558r., XVIII-XIX w., nr rej.: 16/A/00 z 28.04.2000r.
Wioska powstała w wyniku lokacji przeprowadzonej przez miejscowe rycerstwo. Opawę wzmiankowano w 1374 roku pod nazwą Oppou. Z kolei z 1378 roku pochodzi dokument sprzedaży przez synów Heinko von Seidlitza opatowi krzeszowickiemu Heinricowi de Probischain otrzymanych w spadku po ojcu wsi Bukówka, Szczepanów, Opawa i Niedamirów. Odtąd aż do sekularyzacji dóbr kościelnych w Królestwie Prus w 1810 roku majątek w Opawie pozostawał własnością zakony cystersów z Krzeszowic.
Renesansowy dwór sołtysi w Opawie został wzniesiony przez cystersów krzeszowickich w 1558 roku. Budowę prowadzono za rządów opata Antoniusa Neukirch (opat w latach 1556-1558). Dwór powstał częściowo w konstrukcji murowanej z kamienia, a częściowo w konstrukcji szachulcowej. Okna otrzymały kamienne obramowania, a główne wejście ozdobiono zwieńczonym półkoliście portalem. Do dworu przylegał folwark, specjalizujący się w hodowli owiec. Z czasem dwór pełnił różne funkcje, był m.in. karczmą sądową i zajazdem. Po 1810 roku dobra cystersów w Opawie przeszły na własność królewskiej domeny. W księgach adresowych z XIX wieku brak informacji o majątku. Zapewne grunty zostały dosyć szybko rozparcelowane. Losy dworu nie są znane. Na widokówce z lata 1910-1920 budynek prezentuje się okazale. Wygląda, jakby w tym czasie pełnił funkcje mieszkalne.
Źródło: https://polska-org.pl/730743,foto.html?idEntity=512020 (dostęp: 8.02.2019r.)
W ostatnich dekadach dwór wykorzystywano jako budynek gospodarczy. Doprowadziło to do zaniedbań i szybkiej degradacji. Co interesujące na stronie https://polska-org.pl/867032,foto.html?idEntity=512020 znajduje się zdjęcie pochodzące prawdopodobnie z 2001 roku na którym to budynek nakryty jest jeszcze czterospadowym dachem. Obecnie nie ma śladu nie tylko po dachu, ale i górnej szachulcowej kondygnacji.
Opawa położona jest około 15 kilometrów na południowy-zachód od Kamiennej Góry. Z miasta powiatowego najkrótszą trasę stanowią drogi lokalne przez miejscowości Janiszów, Stara Białka, Miszkowice. Alternatywna choć dłuższa trasa to jazda DK 5 z Kamiennej Góry do Lubawki i dalej drogą wojewódzką nr 369 w stronę Miszkowic. Dawny dwór sołtysi w Opawie znajduje się w centrum wioski, na północ od kościoła św. Jadwigi. Ze względu na ukształtowanie terenu dwór jest nieźle widoczny z położonego na wzgórzu kościoła.
Damian Dąbrowski,
Luty 2019r.
