Powiat oleski, gmina Gorzów Śląski
(nazwa niemiecka: Paulsdorf, Kreis Rosenberg)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka źródłowa na temat wioski pochodzi z 1362 r. W 1499 r. książę opolski Jan II Dobry sprzedał Pawłowice, Gorzów Śląski i sześć pobliskich miejscowości Hansowi von Frankenberg z Proślic. W rękach rodziny Frankenbergów majątek w Pawłowicach pozostał ponad dwieście lat. W 1717 r. synowie Adama von Frankenberga (zm. 1715 r.), starosty powiatu oleskiego, sprzedali Gorzów Śląski, prawdopodobnie wraz z Pawłowicami, Adamowi Ozorkowskiemu. Miejscowości należały do rodziny Ozorkowskich do drugiej połowy XVIII w. W 1783 r. właścicielem Pawłowic, Boroszowa i Gwoździan był Gottlob Fryderyk Ferdynand von Paczensky (1778-1839), syn Chrystiana Ferdynanda ze Starego Olesna. Paczenscy posiadłość w Pawłowicach sprzedali w 1846 r. Panu Freud. Następnie majątek należał do Pana Schola, który w 1863 r. odsprzedał Pawłowice Wilhelmowi von Pannwitz. Nowy właściciel w 1864 r. przystąpił do budowy rezydencji. Kilka lat później zadłużenie zmusiło go do sprzedaży dóbr w Pawłowicach. Pod koniec XIX w. majątek wraz z pałacem znalazł się w posiadaniu rodziny Meyer. Po powstaniach śląskich rodzina ta postanowiła opuścić miejscowość i w 1928 r. sprzedała dobra Oberschlesische Landsgeselschaft Gemeinnutziges Sidlungsunlernehmen der Provinz Oberschlesien Oppeln - Górnośląskiemu Towarzystwu Ziemskiemu zajmującemu się parcelacją majątków i akcją osiedleńczą. Ostatecznie parcelację dóbr rycerskich w Pawłowicach przeprowadzono w latach 1930-32. Rezydencję zbudowaną przez von Pannwitza zamieszkiwali w tym czasie osadnicy, którzy prawdopodobnie powiększyli budynek. Później w pałacu urządzono przedszkole, a w latach 60-tych XX w. szkołę, funkcjonującą do 2002 r. Przez następne kilka lat stał pusty i istniało ryzyko, że dołączy do licznego grona zrujnowanych pałaców i dworów. Na szczęście znalazł się inwestor, który zakupił zabytek i z pomocą środków unijnych wyremontował z przeznaczeniem na hotel, restaurację i SPA. Osobom zainteresowanym zwiedzanie obiektu bądź skorzystanie z jego oferty polecam stronę:
Eklektyczny pałac o cechach neorenesansowych i barokowych został zbudowany w 1864 r., budynek w XX w. wielokrotnie przebudowywany, w ostatnim czasie przeszedł generalny remont, zakończony w 2010 r. Pałac murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na planie zbliżonym do litery „L”, podpiwniczony, dwukondygnacjowy, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem wielospadowym z nowszymi lukarnami i świetlikami dachowymi. Dominantą budynku jest ośmioboczna wieża umieszczona w narożu. Na parterze wieży znajduje się wejście do pałacu, ponad nim nadwieszony balkon. Bryłę budynku poza wspomnianą wieżą urozmaicają dwa ryzality, zwieńczone trójkątnymi przyczółkami oraz wykusz i taras w elewacji tylnej. Elewacje ozdabiają prostokątne obramowania otworów okiennych i wydatny gzyms wieńczący. W odnowionych wnętrzach pałacu znajduje się hotel i restauracja. W pobliżu dawnej rezydencji wzniesiono nowsze budynki – jeden będący restauracją z dużą salą doskonale nadającą się do organizacji imprez oraz drugi będący w całości domkiem, apartamentem przyjaznym osobom niepełnosprawnym. W piwnicach pałacu rozmieszczono wiele pomieszczeń SPA – grotę solną, jacuzzi, sauny, niewielką siłownię oraz basen. Ponad to kilka pomieszczeń zagospodarowano w ciekawy sposób na cele: winiarni i pizzerii. Całość założenia otacza niewielki park krajobrazowy. W pobliżu znajdują się zabudowania gospodarcze dawnego folwarku.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną do Pawłowic Gorzowskich jest mało realny, w miejscowości zatrzymują się pojedyncze autobusy z Olesna i Praszki. Do Olesna można bez problemu dojechać pociągiem z tarnowskich Gór lub Katowic. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 78 do Tarnowskich Gór, dalej do Olesna DK 11 w kierunku Poznania i DK 487 w stronę Gorzowa Śląskiego. W miejscowości Boroszów z tej ostatniej trasy należy skręcić w lewo w lokalną drogę prowadzącą przez Kozłowice do Pawłowic. Odległość: w jedną stronę około 100 km. Na miejscu samochód można zostawić na parkingu przy hotelu.
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2010 r.
