Powiat średzki, gmina Kostomłoty
(nazwa niemiecka Zopkendrof, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Sobkowicach
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Sobkowicach.
W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zespół folwarczny: dom zarządcy dóbr otoczony fosą (nr 22), most nad fosą, oficyna mieszkalna (nr 21 a-b), ruina drugiej oficyny, owczarnia, stajnia, dwie stodoły, teren ogrodów gospodarczych oraz mur ogrodzeniowy.
Miejscowość wzmiankowano w 1300r. jako Zopkendorf, w 1318r. jako Sobcowicz, a w 1328 roku pod nazwą Zobcowicz. W 1328 r. Andreas Radagk przeniósł swoje prawo własności do Sobkowic na Hanco von Seidlitza. W 1342 r. wieś należała do Heinricha Sobcowicza. W 1533 roku w miejscowości wzmiankowano Wenzla Grϋtzenschreibera. W 1795 r. Sobkowice były własnością Friedricha Wilhelma von Seidlitz (ur.1730r., zm.1796r.), starosty powiatu średzkiego w latach 1780-1796. Jego płyta nagrobna znajduje się w kościele w pobliskim Wilkowie Średzkim. W tym czasie w Sobkowicach oprócz folwarku z siedzibą pańską, znajdowały się 3 gospodarstwa wolnych i 8 gospodarstw zagrodników omłockowych oraz 4 inne domostwa i karczma. Łącznie w 20 zagrodach mieszkało 136 osób, wśród których był m.in. rzeźnik. W 1830 i 1845 r. dobra rycerskie należały do pana Unverricht. W 1845 roku w Sobkowicach wzmiankowano pałac, 24 domy, 168 mieszkańców, w tym 40 katolików. Katolicy uczestniczyli w nabożeństwach w kościele filialnym w Wilkowie Średzkim należącym do parafii w Chmielowie. Ludność ewangelicka posiadała parafie w Piotrowicach. Pan Unverricht wzmiankowany był w księgach adresowych do 1858 roku. Około 1860 roku dobra wraz z pobliskim Wilkowem Średzkim nabył producenta sukna Henryka Leopolda Schöllera (ur. 1792r., zm.1884r.) pochodzącego z Düren z Rheinlandu. W latach 1873-1886 majątek dzierżawił Schander z Wilkowa Średzkiego. Następnie włości otrzymał w spadku Arnoldowi Schöller (ur.1847r., zm.1923r.) z Düren, wnuk Henryka Leopolda. W księgach adresowych odnotowany obok niego jako drugiego właściciela Carla Skene z Wrocławia. W 1894 roku posiadłość w Sobkowicach liczyła 170ha, w tym 142ha pól uprawnych, 11ha łąk, 7ha lasów, 5ha pastwisk, 5ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1923 r. połączone majątki w Wilkowie Średzkim i Sobkowicach odziedziczyły małoletnie wnuki Arnolda Schöller. W posiadaniu rodziny Schöller dobra pozostawały do 1945 r. W 1937 roku powierzchnia włości wynosiła 615ha, w tym 542ha pól uprawnych, 33ha łąk, 17ha lasu, 23ha dróg, podwórzy gospodarczych oraz innych użytków.
Dom zarządcy dóbr, pierwotnie renesansowy dwór z XVI wieku, otoczony fosą, przekształcony w XIX wieku. Budynek murowany, założony na planie wydłużonego prostokąta, podpiwniczony, parterowy, nakryty dachem dwuspadowym. Elewacje dawnej rezydencji pozbawione jakichkolwiek ozdobnych detali architektonicznych. Fasada budynku skierowana na majdan gospodarczy. Wokół kwadratowego dziedzińca wznoszą się zabudowania gospodarcze i oficyny z drugiej połowy XIX wieku. Część budynków użytkowana, niektóre porzucone, doprowadzone do ruiny. Dawną rezydencję od folwarku oddziela fosa, nad którą przerzucono kamienny most. Pochodzi on zapewne z 2 poł. XVI w. Na północ i wschód od folwarku niewielkie zadrzewienie, to dawne ogrody gospodarcze.
Sobkowice położone są około 17 kilometrów na południowy-wschód od Środy Śląskiej. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka Środa Śląska – Kąty Wrocławskie. Dawny majątek znajduje się w północnej części Sobkowic.
Dokładna lokalizacja dworu:
51.060396911372564, 16.706026987352054
Damian Dąbrowski,
Marzec 2022r.
