Powiat milicki, gmina Milicz
(nazwa niemiecka: Tworsimirke Ober, w latach 1936-1945 Lindenthal, Kreis Militsch)
Rys historyczny i stan obecny
Początki dziejów miejscowości giną w mrokach historii i nie można nawet w przybliżaniu podać daty założenia Tworzymirek Górnych. Pierwsze wzmianki o dworze i majątku w wiosce pochodzą dopiero z drugiej połowy XVIII w. W tym czasie właścicielami Tworzymirek Górnych była rodzina Dobrzykowskich. W 1845r. dobra rycerskie w miejscowości należały do Heinricha Grossera. Następnie posiadłość w spadku otrzymała Pani Grosser, wspomniana w dokumentach z 1856 i 1858r. Po 1861r. dziedzice Heinricha Grossera sprzedali majątek baronowi Cuno von Gregory, rotmistrzowi w stanie spoczynku. W rękach barona Cuno von Gregory pozostał on przynajmniej do 1886r. W tymże roku dobra Tworzymirki Górne liczyły 226ha powierzchni, w tym 140ha pól uprawnych, 34ha łąk, 10ha pastwisk, 30ha lasów, 12ha parku, dróg i podwórzy gospodarczych. Kolejnymi właścicielami posiadłości byli: 1894r. - Kurt Kayser, 1902r. - W. Schmidthals, 1905r. - Hugo Poetsch, 1909r. – Pani Josepha Michalska, 1912r. i 1917r. - Johannes Makowski, 1921r. i 1937r. – Friedrich Justus. Majątek w Tworzymirkach Górnych w czasie tych częstych zmian właścicieli znacznie zmalał i w 1937r. jego powierzchnia wynosiła już tylko 69,4ha, w tym 52,3ha pól uprawnych, 12,1ha łąk, 3,5ha lasów, 0,5ha parku, 0,5ha ogrodu, 0,5ha dróg i podwórzy gospodarczych. W końcowej fazie drugiej wojny światowej dwór w miejscowości został spalony. W czasach Polski Ludowej majątek w Tworzymirkach Górnych przejęło państwo. Rezydencja została wyremontowana i zamieniona w budynek mieszkalny dla pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W kolejnych dekadach nie przeprowadzano w pałacu bieżących remontów co przyczyniło się do szybkiego wyeksploatowania budynku. W latach 1983-1985 dwór został rozebrany.
Nieistniejący dwór
Rezydencja w Tworzymirkach Górnych istniała już w XVIII wieku. W pierwszym ćwierćwieczu osiemnastego stulecia w miejscowości wzniesiono nowy, klasycystyczny dwór. O wyglądzie tego budynku możemy się dowiedzieć z Katalogu Zabytków Sztuki, poświęconemu okolicom Milicza, Żmigrodu i Twardogóry. Co ciekawe mimo, iż dwór wyburzono w latach osiemdziesiątych, a katalog powstał w 1997r., autorzy tekstu pisali o rezydencji tak jakby nadal istniała. Dwór w Tworzymirkach Górnych był budynkiem murowanym z cegły i kamienia, potynkowanym, założonym na planie prostokąta, podpiwniczonym, parterowym z mezzaninem, nakrytym czterospadowym dachem. Posiadał siedmioosiową fasadę, z centralnym pozornym trzyosiowym ryzalitem, mieszczącym główne wejście, poprzedzone schodami. Pozorny ryzalit wieńczył trójkątny fronton. Elewacje zdobiły gzymsy, pseudotoskańskie pilastry akcentujące naroża budynku i pozorny ryzalit, obramowania otworów okiennych. Układ wnętrz był dwutraktowy, z centralną sienią. Obecnie śladami po majątku w Tworzymirkach Górnych są pofolwarczne zabudowania gospodarcze i bardzo zaniedbany park.
Zabytki w Tworzymirkach Górnych
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Tworzymirkach Górnych.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Tworzymirek Górnych zapewniają rzadko kursujące autobusy PKS z Gądkowic, Krotoszyna, Milicza i Zdun. Ze względu na trudności ze znalezieniem przesiadki nie polecam tego sposobu dojazdu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Nowa Wieś Wrocławska (Wrocław Południe), następnie autostradową obwodnicą Wrocławia (A8) i DK5 do Trzebnicy. Z Trzebnicy najlepiej skierować się do Milicza trasą DK15. Z Milicza należy wyjechać lokalną drogą w stronę Sulmierzyc. Za miejscowością Średzina trzeba z niej skręcić w lewo w drogę prowadzącą do Tworzymirek Górnych przez Jankową i Tworzymirki. Dawny folwark i park znajdują się na początku wioski, na prawo od drogi. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 255km. Na miejscu jest problem z zaparkowaniem samochodu. Ostatecznie pojazd można zostawić przy bocznej drodze, na obrzeżach parku
Damian Dąbrowski,
Maj 2012 r.
