Powiat świdnicki, gmina Marcinowice
(nazwa niemiecka Tampadel, Kreis Schweidnitz)
Zabytki w Tąpadle
Do rejestru zabytków w Tąpadle został wpisany dwór (obecnie dom mieszkalny nr 16). Nr rej.: 1035/WŁ z 10.09.1984r.
Ponadto w ewidencji zabytków uwzględniono m.in. kapliczkę przy domu nr 15, budynek gospodarczy, stodołę, studnię oraz mur z bramą w zespole dworskim (nr 16), dom mieszkalny i budynek gospodarczy w zespole dworskim (nr 17), dawną szkołę, obecnie dom mieszkalny (nr 11).
Miejscowość wzmiankowano w 1209 roku jako Tampadla. Wieś wchodziła w skład posiadłości klasztoru Augustianów na Piasku we Wrocławiu. W dokumencie z 1348 roku potwierdzono w Tąpadle istnienie wolnego sołectwa. Obecnie istniejący dwór sołtysi został ufundowany w drugiej połowie XVI wieku. Siedzibę sołtysów rozbudowano około 1730 roku. W 1810 roku dobra zakonne w Królestwie Prus zostały sekularyzowane i majątek Augustianów w Tapadle stał się własnością królewską. W 1830 roku w miejscowości wzmiankowano wolne sołectwo, katolicką szkołę, browar, młyn wodny. Podobne informacje o Tądadle podano w opisie wioski z 1845 roku. W 1919 roku majątek wolnego sołectwa nabył dr prawa Erich Bohn z Wrocławia. Kilkanaście lat wcześniej zakupił on dobra w pobliskich Sulistrowiczkach, gdzie urządził sanatorium i założył obszerny park. Renesansowy dwór w Tądadle został przebudowany w latach 1919-1925 według projektu Wolffa. Remont objął także zabudowania folwarczne. W oficynę wmurowano neoklasycystyczny portyk kolumnowy, neoromański portal, detale rzeźbiarskie. W księgach adresowych z lat 1930-1937 podano, że majątek liczył 76ha powierzchni. Po 1945 roku dwór wykorzystywano jako budynek mieszkalny. Obecnie zabytek nadal pełni funkcje mieszkalne, jest własnością prywatną, można go zobaczyć z zewnątrz.
Fragment miejscowości z dworem i folwarkiem na zdjęciu lotniczym z lat 30-tych XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/5734965,foto.html?idEntity=506108 (dostęp: 13.06.2021r.)
Dwór murowany, na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym z powiekami. Elewacje potynkowane, w części boniowane. Między kondygnacjami wydatny gzyms kordonowy, portal i obramienia okien wykonane z piaskowca. Budynek przebudowany w czasach Polski Ludowej, około 1980 roku, m.in. przebudowa dachu, usunięto wieżyczkę znajdującą się na osi dworu, widoczną na zdjęciu lotniczym miejscowości z lat 30-tych XX wieku. Układ otworów okiennych częściowo przekształcony, w części kluczy nad oknami umowne znaki astronomiczne i godło różokrzyżowców. W niektórych oknach witraże wykonane przez Winklera. W szczycie przypory w narożniku południowo-wschodnim rzeźba mężczyzny w zbroi i płaszczu, to wtórnie wmurowana w czasie ostatniej przebudowy figura elektora saskiego z Drezna. Nad głównym wejściem wmurowana figura „Dzikiego człowieka” pochodząca z Legnicy. Na ścianach emblemat masoński, imię i nazwisko ostatniego właściciela oraz daty renowacji. Układ wnętrz dwutraktowy, w pomieszczeniach parteru zachowane sklepienia kolebkowe z lunetami. W jednej z Sal płaski strop z dekoracją sztukatorską.
Wokół dziedzińca folwarcznego zabudowania gospodarcze i oficyna. Przed dworem drewniana studnia, nakryta kopułą. W otoczeniu rezydencji niewielkie zadrzewienie, pozostałość po parku i ogrodzie.
Tąpadła położona jest około 16 kilometrów na wschód od Świdnicy. Dojazd z miasta powiatowego drogami lokalnymi, np. przez Jagodnik, Miłochów, Gogołów, Wirki, Wiry. Dwór w Tąpadłach znajduje się w centrum miejscowości, przy głównej drodze przebiegającej przez wieś. Adres: nr 16. Dokładna lokalizacja:
50.83676270402884, 16.678616250164637
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2021r.
