Powiat oleśnicki, gmina Oleśnica
(nazwa niemiecka: Wiesegrade, Kreis Oels)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawia się dosyć późno, dopiero w 1617 roku. W tym czasie właścicielem Wyszogrodu był Baltazar von Keltsch, małżonek N. von Frankenberg, córki Dietricha (ur.1565r., zm.1633r.) z Bystrego i Świerznej. W 1666r. majątki w Wyszogrodzie i Stępinie należały do Zygmunta von Keltscha, być może ich syna. W drugiej połowie XVII w. w Wyszogrodzie prawdopodobnie istniały dwa majątki. W 1682r. jeden z nich nabył Jan Chrystian Hubrig, do którego już od około 1678r. należały Cieśle. W 1712r. został on wpisany w czeski stan rycerski. Po śmierci Jana Chrystiana w 1717r. posiadłość odziedziczył jego syn Juliusz Fryderyk von Hubrig, żonaty z Barbarą Magdaleną, córką Kaspra Adama von Studnitz. W tym samym czasie druga część Wyszogrodu należała do rodziny von Ohm-Januschowski. W latach 1690-1696 rektorem kolegium jezuickiego w Opolu był Jerzy Ohm-Januschowski z Wyszogrodu (zm.1704r.). W 1715r. Jerzy Ohm-Januschowski z Gardawic był właścicielem Wyszogrodu koło Oleśnicy. Około 1720r. wśród szlachty cieszyńskiej występują Jerzy Antoni i Jan Jerzy Ohm-Januschowski. Jerzy Antoni z Wyszogrodu był właścicielem Dolní Suchej i Bobrka w księstwie cieszyńskim. Następne informacje o właścicielach majątku w Wyszogrodzie pochodzą dopiero z XIX w. W 1845r. dobra należały do rodziny Collewe. W 1886r. majątek liczący 296ha posiadał Albert Kersten. Kolejnymi właścicielami byli: Karl Winkler (1894r., 1905r.), Bernhard Trips (1909r.), Emil Ackermann z Górnych Wabienic i jego syn Erich Ackermann (1912r.), Erich Ackermann (1921r., 1937r.). Powierzchnia dóbr rycerskich w Wyszogrodzie - wynosiła: w 1905r. – 296,4ha, w 1921r. – 277,5ha, w 1930r. – 275ha. Po zakończeniu drugiej wojny światowej posiadłość została znacjonalizowana. W Polsce Ludowej dwór w Wyszogrodzie zmieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Obecnie dawna rezydencja w dalszym ciągu pełni funkcje mieszkalne, a poza tym mieści się w niej świetlica wiejska.
Dwór
Neobarokowy dwór w Wyszogrodzie prawdopodobnie został zbudowany w latach dziewięćdziesiątych XIX w. przez rodzinę Winkler. Budynek murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, z dwupiętrowymi pozornymi ryzalitami i mieszkalnym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym. Fasada siedmioosiowa z centralnym głównym wejściem umieszczonym w murowanym ganku zwieńczonym balkonem. Na osi elewacji tylnej wieloboczna dobudówka, również z balkonem. Ryzality pozorne zamykają trójkątne przyczółki. Elewacje ozdabiają boniowane lizeny i prostokątne obramowania otworów okiennych. Wokół dworu zachowany fragmentarycznie park z niewielkim stawem. W pobliżu zabudowania dawnego folwarku.
Zabytki w Wyszogrodzie
Do rejestru zabytków w nie wpisano żadnego obiektu w Wyszogrodzie.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Wyszogrodu zapewniają autobusy PKS kursujące między innymi z Bierutowa, Jemielnej, Oleśnicy i Wabienic. Najczęściej jeżdżą autobusy na trasie Wyszogród – Oleśnica, dlatego też polecam ten wariant dojazdu. Do miasta można dotrzeć pociągiem między innymi z Kluczborka i Wrocławia. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Bielany Wrocławskie, a następnie trasą E67 (DK8) do Oleśnicy. Z miasta najlepiej wyjechać ul. Wileńską prowadzącą do Bogusławic, skąd lokalną drogą można dotrzeć do Wyszogrodu. Dwór wraz z parkiem znajdują się na lewo od drogi. Odległość: w jedną stronę około 205 km. Samochód można zaparkować bezpośrednio przy budynku.
Damian Dąbrowski,
Listopad 2011 r.
