Powiat górowski, gmina Jemielno
(nazwa niemiecka Sophienthal, Kreis Guhrau)
Zabytki w Zdziesławicach
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Zdziesławicach. W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zespół dworski: dwór (ruina), oficynę dworską, park dworski, dom mieszkalny, owczarnię, spichlerz oraz dwie obory.
Najbardziej znamienny moment w losach Zdziesławic miał miejsce w czasie wojny siedmioletniej, kiedy to w listopadzie 1759 roku w tutejszej rezydencji przebywał król Prus Fryderyk II. Majątek w Zdziesławicach należał m.in. do: w 1787 r. starszego urzędnika Gallinskego, w 1845 r. Rennera, w 1891 r. Graegera, w latach 1898-1912 Hermanna Tschache. W 1937 roku właścicielem dóbr był rolnik Helmut Schiller. Majątek Zdziesławice z folwarkiem Śleszów miał powierzchnię 550ha, w tym 210ha pól uprawnych, 12,5ha łąk, 3,5ha pastwisk, 2ha wody, 275ha lasu, 3ha parku, 2ha ogrodu, 42ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Przy folwarku działała gorzelnia oraz fabryka płatków ziemniaczanych. Po 1945 roku majątek został znacjonalizowany. Istniejące zabudowania folwarczne wraz z pałacem przekazano pod zarząd Państwowego Gospodarstwa Rolnego Zdziesławice. W czasach Polski Ludowej zakład podlegał pod Kombinaty PGR w Górze, Zaborowicach, Wąsoszu i Jemielnie.
Pałac w Zdziesławicach w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/8496620,foto.html?idEntity=8496669 (dostęp: 26.07.2024r.)
Źródło: https://polska-org.pl/759520,foto.html?idEntity=536288 (dostęp: 26.07.2024r.)
Źródło: https://polska-org.pl/759517,foto.html?idEntity=536288 (dostęp: 26.07.2024r.)
Jakaś siedziba w Zdziesławicach istniała już w połowie XVIII wieku, skoro miesiąc czasu w wiosce spędził król Prus. Służby konserwatorskie w karcie ewidencji pałac w miejscowości datowały początkowo właśnie na XVIII wiek, później zmieniając czas powstania budynku na I połowę XIX wieku. W drugiej połowie tego stulecia siedziba została rozbudowana o skrzydło północne. W czasach PGR-u pałac użytkowano jako wielorodzinny budynek mieszkalny. W opisach zabytku z 1959 i 1965 r. podkreślono jego ogólną dewastację i oceniono zniszczenia na 30%. Jeszcze w inwentaryzacji pałacu z 1977 r. określono jego stan jako ogólnie dobry, podkreślono jedynie, że na poddaszu są pozrywane stropy, które należy uzupełnić. Nigdy to nie nastąpiło. W latach 80-tych korpus pałacu został za to rozebrany. Dowiadujemy się tego z karty ewidencyjnej zespołu folwarcznego z 1991 roku. Odtąd z rezydencji pozostało tylko północne skrzydło. Obecnie również one jest zrujnowane, podobnie zresztą jak większość zachowanych zabudowań pofolwarcznych. Pozostałości dawnego majątku w Zdziesławicach otacza zaniedbany park z XIX wieku liczący około 3,5ha powierzchni.
Zdziesławice położone są około 20 kilometrów na południe od Góry. Z miasta powiatowego najkrótszy dojazd drogami lokalnymi przez Ryczeń i Śleszów. Przez Zdziesławice przebiega DW334 łącząca Jemielno z Chobienią. Pozostałości dawnego majątku znajdują się na zachodnim krańcu wioski.
Dokładna lokalizacja ruin pałacu:
51.545222512743294, 16.518275678359384
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2024r.
