Powiat górowski, gmina Góra
(nazwa niemiecka Gaisbach, Kreis Guhrau)
Zabytki w Strumiennej
Do rejestru zabytków w Strumiennej nie został wpisany żaden obiekt w Strumiennej. W ewidencji zabytków uwzględniono: cmentarz poewangelicki (na zachód od wsi), dom mieszkalny (nr 13), dom mieszkalny oraz bramę (nr 20), dworek i bramę (nr 31), dom mieszkalny (nr 34), budkę wartownika.
Miejscowość wzmiankowano w 1310 roku jako Geyzbach, a w 1373 roku pod nazwą Geysebach. W 1791 roku majątek w Strumiennej należał do kamery miasta Góra. W opisie wioski wymieniono dwa gospodarstwa zagrodnicze, wiatrak, pięć innych zabudowań. W sumie 19 domostw zamieszkiwały 104 osoby. W 1830 roku w Strumiennej znajdował się majątek miasta Góra, 25 domów, 2 wolne sołectwa, gorzelnia oraz wiatrak. Wieś liczyła 174 mieszkańców, w tym 20 katolików. W 1845 roku w miejscowości wzmiankowano po raz kolejny dobra kamery miasta Góra. Poza tym w opisie miejscowości wymieniono 33 domy, 2 wolne sołectwa, 278 mieszkańców, w tym 21 katolików, wiatrak, gorzelnię i kuźnię. W wiosce nie było dóbr rycerskich. Istniejące majątki miały bardzo małą powierzchnię. Siedziba właścicieli jednej z takich posiadłości – rodziny Baude – przed drugą wojną światową była określana jako willa. Przez polskie służby konserwatorskie została wpisana do ewidencji zabytków jako dworek. Budynek jednak nigdy nie pełnił funkcji rezydencji szlacheckiej. W księgach adresowych jako właściciel willi i majątku liczącego 43ha wymieniony był Otto Baude.
Willa rodziny Baude na widokówce z I połowy XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/5419268,foto.html?idEntity=9106072 (dostęp: 28.12.2023r.)
Willa zbudowana w XIX wieku. Budynek murowany, parterowy, z częściowo użytkowym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym. Fasada z centralnym, piętrowym ryzalitem, mieszczącym główne wejście, poprzedzone tarasem ze schodami. Ryzalit zwieńczony naczółkiem. W elewacji ogrodowej analogiczny piętrowy ryzalit. Elewacje ozdabiają gzymsy, opaski wokół części okien, nadokienniki, boniowania naroży. Willa skierowana jest fasadą na niewielki dziedziniec, otoczony przez zabudowania gospodarcze. Obecnie na terenie folwarku działa prywatne przedsiębiorstwo, a przekształcone zabudowania gospodarcze pełnią funkcje magazynowe. Od północy do willi przylega niewielki ogród.
Strumienna położona jest około 5 kilometrów na północny-zachód od Góry. Dojazd z miasta powiatowego DW323 (ulica Poznańska), a następnie lokalną drogą. Niewielki folwark z willą znajdują się na północnym krańcu Strumiennej, przy zakręcie drogi prowadzącej do Brzeżan.
Dokładna lokalizacja willi (nr 31):
51.69767594572031, 16.493972259071036
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2023r.
