Powiat średzki, gmina Malczyce
(nazwa niemiecka Simsdorf, Kreis Striegau, od 1932r. Kreis Neumarkt)
Zabytki w Szymanowie
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Szymanowie.
W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zespół dworski: dwór (nr 10), oficynę mieszkalno-gospodarczą (nr 10), stajnię, wozownię, budynek mieszkalny dla pracowników folwarku, oborę (obecnie magazyn), budynek gospodarczy.
Miejscowość wzmiankowano w 1274 roku jako Semscice bei Stroz, a w 1391 roku jako Semansdorff. Właścicielami dóbr w Szymanowie byli: w 1527r. Hans von Loos, po nim w 1574r. Christoph von Arleben, w 1720r. von Niesemeuschel, w 1722r. Sigmund i Nicolaus Ferdinand von Debschϋtz, w 1750r. Gottfried Koch, w 1768r. Jonas Gottfried Arndt, od 1777r. Gottfried Sigmund Arndt. W 1789 roku w miejscowości znajdowała się pańska siedziba, folwark, 10 gospodarstw zagrodniczych, dwa młyny. W sumie wieś liczyła 14 domostw i 77 mieszkańców. W 1830 roku posiadłość należała do rotmistrzowej von Elsner, z domu Arndt. W Szymanowie wzmiankowano 20 domów, folwark, 104 mieszkańców, w tym 1 katolika, ewangelicką szkołę, wiatrak. W 1845 roku dobra pozostawały w rękach Pani von Elsner, z domu Arndt. W Szymanowie znajdowały się 22 domy, folwark, wiatrak, hodowla 400 owiec i 31 sztuk bydła. Wieś zamieszkiwały 134 osoby, w tym 10 wyznania katolickiego. W dokumentach z lat 1856-1858 jako właściciela majątku wymieniano Mendego. W 1861 roku posiadłość należała już do jego spadkobierców. Około 1866 roku włości nabył Benno König, od którego majątek w 1872 roku odkupił Bruno Schenk. W 1894 roku jego dobra liczyły 146ha, w tym 131ha pól uprawnych, 6ha łąk, 4ha lasów, 5ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Bruno Schenk pozostał właścicielem włości do około 1912 roku. Przed 1921 rokiem majątek przeszedł w ręce Heinricha Treusch von Buttlar-Brandenfels, rotmistrza w stanie spoczynku. W 1937 roku posiadłość miała powierzchnię 133ha, w tym 121ha pól uprawnych, 5,5ha łąk, 0,2ha wód, 4ha lasów, 1,3ha parku i ogrodu, 1ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Heinrich Treusch von Buttlar-Brandenfels, rotmistrz w stanie spoczynku pozostawał właścicielem posiadłości. Przy rezydencji urządził on obserwatorium i stację meteorologiczną.
Dwór w latach 30-tych XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/5035067,foto.html?idEntity=505960 (dostęp: 17.10.2021r.)
Rezydencję w Szymanowie wzmiankowano już w osiemnastym stuleciu. Obecnie istniejący dwór został prawdopodobnie wzniesiony w XIX wieku. Budynek murowany, podpiwniczony, zbudowany na planie zbliżonym do prostokąta, dwukondygnacyjny, z częściowo użytkowym poddaszem, nakryty dachami mansardowymi. Fasada z pozornym ryzalitem zwieńczonym dwukondygnacyjnym szczytem. Główne wejście umieszczone asymetrycznie, poprzedzone schodami. Elewacje uproszczone, przebudowane, w wyniku remontów w drugiej połowie XX wieku. Fragmentarycznie zachowane gzymsy kordonowe między kondygnacjami, część okien w prostych opaskach, pod niektórymi oknami płyciny. Wnętrza przebudowane po 1945 roku, kiedy dwór należał do Państwowego Gospodarstwa Rolnego i urządzono w nim mieszkania dla pracowników przedsiębiorstwa. Obecnie budynek w dalszym ciągu pełni funkcje mieszkalne, można go zobaczyć z zewnątrz. Zabudowania gospodarcze dawnego majątku w większości wyburzone. Przetrwała dawna oficyna mieszkalno-gospodarcza. W pobliżu dworu resztki ogrodu.
Szymanów położony jest około 11 kilometrów na południowy-zachód od Środy Śląskiej. Z miasta powiatowego można dojechać na kilka sposobów, np. drogami lokalnymi przez Ciechów i Wrocisławice. Zespół dworski w Szymanowie znajduje się na południowym krańcu wioski, pomiędzy ulicami Polną i Średzką.
Dokładna lokalizacja dworu:
51.13396236575887, 16.472306919236512
Damian Dąbrowski,
Październik 2021r.
