Powiat średzki, gmina Kostomłoty, przysiółek Godkowa
(nazwa niemiecka Hochvorwerk Guckelhausen, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Osieczynie
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Osieczynie. W ewidencji zabytków ujęto dom zarządcy folwarku (nr 1).
Obecnie Osieczyna to zanikający przysiółek wsi Godków, położony na uboczu, otoczony polami, złożony jedynie z dwóch domostw. Początki osady sięgają XVIII wieku i od początku był to niewielki śródpolny folwark. Od pierwszych historycznych informacji potwierdzony jest związek Osieczyny z majątkiem w Ujowie i tak pozostało do 1945 roku. Do 1810 roku dobra należały do klasztoru norbertanów św. Wincenta z Wrocławia. Następnie w 1830 roku właścicielem włości był starosta powiatu świdnickiego Emanuel von Woikowsky (zm. 1849r.). W 1837 roku dobra nabył starszy urzędnik F. Schaube. Pozostał ich właścicielem co najmniej do 1845 roku. W drugiej połowie XIX wieku posiadłość należała do Eduarda von Kramsty (zm. 1875r.), przedsiębiorcy ze Świebodzic. Następnie przeszła w ręce Alfreda Gustava von Wietersheim (zm. 1894r.), męża Anny Elisy, córki Eduarda von Kramsty. Na początku XX wieku dobra wchodziły w skład majoratu Bogdanów, którego właścicielem był Walter von Wietersheim z Niwnic (ur. 1863r., zm. 1919r.), starszy syn Alfreda Gustava i Anny Elisy. Majątki dzierżawił Eugen von Wietersheim (zm. 1915r.) z Wierzbic koło Wrocławia, młodszy brat Waltera. W latach 1921-1945 majątki Ujów i Bogdanów z folwarkiem w Osieczynie należały do rotmistrza w stanie spoczynku Alfreda von Wietersheima. Powierzchnia dóbr Ujów-Osieczyna wynosiła 493,16ha, w tym 380,45ha pól uprawnych, 32,38ha łąk, 5,06ha pastwisk, 3,57ha wód, 55,74ha lasów, 3,61ha ogrodu, 12,35ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Po drugiej wojnie światowej majątek przejęło państwo polskie. W Osieczynie funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne. O znaczeniu gospodarstwa w czasach Polski Ludowej świadczy fakt, że drugi z istniejących w Osieczynie budynków został wzniesiony właśnie po 1945 roku. Niestety po upadku PGR-u większość zabudowań dawnego folwarku wyburzono.
Nieco na zachód od Osieczyny znajduje się wśród pól niewielkie zadrzewienie. W nim małe wzniesienie otoczone jest rowem z wodą, niczym fosą. Być może jest to ślad po jakimś nie przebadanym średniowiecznym grodzisku. W czasach późniejszych jednak w Osieczynie nie było rezydencji. Funkcjonujący między XVIII a XX wiekiem folwark, był zawsze powiązany z innymi posiadłościami. W rezultacie na miejscu wzniesiono jedynie siedzibę zarządcy. Co ciekawe mimo zniszczenia pozostałych zabudowań, akurat ten budynek, wpisany do ewidencji zabytków, przetrwał do naszych czasów. Rządcówka została wybudowana w XIX wieku. Wzniesiona na planie prostokąta dwukondygnacyjna, z użytkowym poddaszem, została nakryta dachem dwuspadowym. Elewacje budynku ozdabiają wydatny gzyms wieńczący, narożne lizeny oraz wykonane w cegle opaski wokół okien. Jedno z wejść do rządcówki znajduje się w murowanym ganku. Mimo zniszczenia reszty pofolwarcznej zabudowy budynek pozostaje użytkowany i pełni funkcje mieszkalne.
Osieczyna położona jest około 20 kilometrów na południe od Środy Śląskiej. Sam Godków znajduje się nieco bardziej na południe. Z miasta powiatowego dojazd lokalnymi drogami przez Ciechów, Cesarzowice, Piersno, Kostomłoty. W pobliżu Osieczyny znajduje się węzeł Kostomłoty łączący autostradę A4 z DK5. Śladem po dawnym majątku jest zarośnięty samosiejkami teren wśród pól o kształcie zbliżonym do prostokąta. Przecina go gruntowa droga Kostomłoty-Ujów.
Dokładna lokalizacja rządcówki:
51.02167113828768, 16.611454056278156
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2024r.
