Powiat strzeliński, gmina Przeworno
(nazwa niemiecka: Krummendorf, Kreis Strehlen)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1335r.
W piętnastym stuleciu majątek w Krzywinie wchodził w skład dóbr rycerskich Przeworno. W XVI w. i pierwszej połowie XVII w. miejscowość należała do rodziny von Czirn, następnie w 1642r. przeszła na własność Piastów legnicko-brzeskich. W 1664r. okręg Przeworno wraz z Krzywiną cesarz Leopold I przekazał hrabiemu Augustowi von Liegnitz, synowi księcia Jana Chrystiana legnicko-brzeskiego i jego drugiej małżonki Anny Jadwigi von Sitzsch. Po śmierci hrabiego Augusta w 1679r. majątek włączono w skład dóbr Korony Czeskiej. W 1687r. Krzywinę otrzymał jako zastaw baron Hans von Wettermeyer von Waffenberg. W czasie pierwszej wojny śląskiej w 1743r., po zajęcia przez wojska pruskie majątek w Krzywinie został przekazany Königlische Charité z Berlina. W jego posiadaniu pozostał do końca drugiej wojny światowej. Dobra w Krzywinie przeważnie były dzierżawione, między innymi rodzinie Hecker (1894r, 1930r.), Pani Hedwig Rohde, z domu Koecher (1937r.). Po 1945r. majątek został znacjonalizowany.
Folwark i oficyna
W centrum Krzywiny znajduje się folwark pochodzący co najmniej z pierwszej połowy XIX w. Zabudowania wzniesione z kamienia i cegły, w czasach późniejszych były wielokrotnie przebudowywane. Obecnie tylko część budynków jest użytkowana, a pozostałe powoli niszczeją. Wśród zabudowy wioski wyróżniają się dwie oficyny, jedna z nich, być może pełniła rolę siedziby dzierżawcy lub zarządcy majątku. Budynek murowany z cegły, potynkowany, dwukondygnacyjny, z użytkowym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym z powiekami. Fasada pięcioosiowa, z centralnym głównym wejściem. W elewacji tylnej zmieniony układ osi. Elewacje zachowały ślady dawnych zdobień: lizen akcentujących narożniki budynku i prostokątnych obramowań otworów okiennych. Obecnie oficyna prawdopodobnie jest wykorzystywana jako wielorodzinny budynek mieszkalny. Na miejscu brak informacji o jej stanie własnościowym.
Zabytki w Krzywinach
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden z budynków w Krzywinie. Podczas wizyty w miejscowości warto odszukać ruiny dwóch kościołów p.w. św. Oswalda. W centralnej części wsi znajduje się starszy kościół, wzmiankowany już w 1335r. Został on zniszczony w czasie wojen husyckich w 1429r. Do naszych czasów z gotyckiej świątyni przetrwała tylko zachodnia ściana szczytowa. Nieco więcej przetrwało z drugiego kościoła p.w. św. Oswalda, znajdującego się na pd.-zach. od Krzywiny, przy drodze do Samborowiczek. Kościół ten wzniesiono w XV w. Od 1534r. do 1945r. (z krótką przerwą w latach 1700-1708) świątynia należała do protestantów. W 1945r. kościół został uszkodzony, w następnych latach nieużytkowany, doprowadzony został do ruiny. Obecnie pozostały z niego tylko mury obwodowe. Wokół kościoła zaniedbany cmentarz, otoczony kamiennym murem.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Krzywiny zapewniają autobusy PKS kursujące między innymi z Przeworna, Sarb i Strzelina. Najlepiej wybrać dojazd przez Strzelin, do którego z Górnego Śląska można dotrzeć pociągiem z przesiadką we Wrocławiu. Podróżującym samochodem proponuję jechać autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Przylesie, następnie DK401 do Grodkowa i dalej DK385 w stronę Ziębic. W miejscowości Gierów z tej ostatniej trasy należy skręcić w prawo w lokalną drogę prowadzącą do Krzywiny przez Karnków i Przeworno. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 155 km. Przy folwarku samochód można zostawić na poboczu drogi.
Damian Dąbrowski,
Październik 2011 r.
