Powiat trzebnicki, gmina Trzebnica
(nazwa niemiecka: Neuwalde, Kreis Trebnitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Majątek w Blizocinie należał m.in. do rodów von Prittwitz (XVIIw.), von Gersdorff von Nazmar, von Werner (XVIIIw.). W 1785 roku w wiosce wzmiankowano siedzibę Gottloba Wilhelma von Wernera. W XIX i XX wieku właścicielami rezydencji byli: Puschmann (1830r.), Langner (1845, 1858r.), Oelsner (1861, 1866r.), von Stroth (1872r.), Cuno Hanke (1876r.), Pani Marie Hanke (1886, 1894r.), Adolf May (1902, 1905r.), Wilhelm Brutschke (1909r.), Rudolf Dehmelt (1912, 1917r.), Erich Just (1921, 1930r.). W 1937 roku posiadłość należała do spadkobierców Ericha Justa oraz Bkk Kreissparkasse Trebnitz. Majątek w tym czasie liczył 194,5ha, w tym 135ha pól uprawnych, 8ha łąk, 21ha pastwisk, 25ha lasów, 5,5ha parku, 2ha ogrodu, dróg i podwórzy gospodarczych. Na folwarku hodowano czarnobiałe bydło nizinne oraz świnie. Po drugiej wojnie światowej posiadłość rodziny Just przejęło państwo polskie. Folwark wraz z rezydencją przekazano w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu Trzebnica. Po likwidacji PGR-u w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia majątkiem zarządzała Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie gospodarstwo wraz z pałacem i parkiem należy do firmy ROLBLIZ Sp. z o.o. Rezydencja jest wykorzystywana jako budynek administracyjny przedsiębiorstwa.
Pałac
Rezydencja w Blizocinie była wzmiankowana już w 1785 roku. Kolejne informacje o istniejącym pałacu pochodzą z 1830 i 1845 roku. Skromny klasycystyczny budynek został przekształcony po drugiej wojnie światowej. Do pałacu dostawiono m.in. szereg parterowych dobudówek. Budynek wpisany do ewidencji zabytku, lecz nie do rejestru zabytków. Po 2008 roku Przedsiębiorstwo Rolno-Usługowe ROLBLIZ SP. z o.o. przeprowadziło generalny remont pałacu. Obecnie budynek jest bardzo dobrze utrzymany, jednak o jego historii świadczy już tylko portyk głównego wejścia. Pałac murowany z cegły i bloczków rudy darniowej, potynkowany, pierwotnie założony na planie prostokąta, obecnie na rzucie zbliżonym do litery „L”, korpus dwukondygnacyjny, z użytkowym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym. Fasada (elewacja północno-zachodnia) pięcioosiowa, z częścią centralną zaakcentowaną wystawką, zwieńczoną niewielką wieżyczką. Na osi budynku główne wejście, poprzedzone skromnym gankiem kolumnowym. Odnowione elewacje budynku są w znacznym stopniu uproszczone. Jedynymi ozdobnymi detalami architektonicznymi są wspomniany ganek i lizeny, akcentujące naroża budynku i oś środkową fasady. Pałac skierowany jest fasadą na dziedziniec folwarczny. Wśród zabudowań gospodarczych wart uwagi jest zbudowany z rudy darniowej spichlerz. Od południa i wschodu do rezydencji przylega park.
Zabytki w Blizocinie
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Blizocinie. W ewidencji zabytków znalazł się zespół pałacowy (nr 11): pałac, kotłownia, dwa budynki gospodarcze.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Blizocina zapewniają autobusy PKS kursujące m.in. Milicza, Trzebnicy i Wrocławia. Ze względu na możliwość znalezienia przesiadki polecam dojazd przez Wrocław. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Legnicy do węzła Wrocław Południe, następnie autostradową obwodnicą miasta (A8) do węzła Wrocław Północ i dalej DK5 w stronę Poznania. Z tej ostatniej trasy należy zjechać do Trzebnicy. Z miasta najlepiej wyjechać DK15 (ul. Milicka), w kierunku Milicza. Trasa ta przebiega przez środek Blizocina. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 210km. Zespół pałacowy (nr 11) znajduje się w centrum Blizocina, na południe od drogi krajowej nr 15. Samochód można zaparkować w bocznej drodze, w bezpośrednim sąsiedztwie dawnej rezydencji.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2014 r.
