Powiat wołowski, gmina Wińsko
(nazwa niemiecka Lahse, Kreis Wohlau)
Zabytki w Łazach
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Łazach. W ewidencji zabytków umieszczono zespół folwarczny: budynek mieszkalno-gospodarczy (nr 20), gorzelnię – obecnie dom mieszkalny (nr 21), komin gorzelni (nr 21), budynek mieszkalno-gospodarczy (nr 23), park dworski, a także inne zabudowania: dom mieszkalny (nr 2), dom mieszkalny (nr 5), dom mieszkalny (nr 13).
Majątek w Łazach posiadały m.in. rodziny von Caniz, von Johnston, von Wolanski, Frech, Raehmel. Po zakończeniu drugiej wojny światowej dobra przejęło państwo polskie. Losy pałacu po 1945 roku nie są znane. Być może został zniszczony przez żołnierzy radzieckich pod koniec działań wojennych. Możliwe jest również, że rezydencję rozebrano w czasach Polski Ludowej. Obecnie w miejscu pałacu wznosi się prywatny dom jednorodzinny. Dawny majątek można zobaczyć z pewnej odległości, zza ogrodzenia.
Pałac w Łazach na przedwojennych widokówkach.
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/756100,foto.html?idEntity=516729 (dostęp: 23.03.2016r.)
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/4223717,foto.html?idEntity=516729 (dostęp: 23.03.2016r.)
Źródło: http://dolny-slask.org.pl/897474,foto.html?idEntity=516729 (dostęp: 23.03.2016r.)
Pałac w Łazach wzmiankowano w 1830 roku. Pańska siedziba w miejscowości pochodziła prawdopodobnie z drugiej połowy XVIII wieku. Przedwojenne widokówki ukazują różny wygląd fasady rezydencji, która zapewne w pierwszej połowie XX wieku przeszła generalną przebudowę. Nieistniejący pałac był budynkiem murowanym, potynkowanym, wzniesionym na rzucie prostokąta, podpiwniczonym, jedno- i dwukondygnacyjnym, nakrytym dachami: trzy- i czterospadowym. Fasada posiadała siedem osi. W jej centralnej części znajdowało się główne wejście, w jednej z wersji zaakcentowane po bokach pilastrami. Elewacje dzieliły gzymsy, przyziemie ozdabiało boniowanie, okna posiadały obramienia. Do dziś z majątku zachowały się zabudowania gorzelni, część zabudowań folwarcznych i rozległy park ze stawem.
Łazy położone są około 22 kilometrów na północ od Wołowa. Z miasta powiatowego należy wyjechać DK338 prowadzącą do Wińska. Następnie w centrum Wińska trzeba skręcić w lewo w ulicę Piłsudskiego. Po opuszczeniu Wińska do Łaz należy kierować się lokalną drogą przez Wrzeszów. Zespół folwarczny i park podworski znajdują się we wschodniej części Łaz, na prawo od głównej drogi. Samochód można zaparkować w bocznej drodze, w pobliżu dawnej gorzelni i ogrodzenia otaczającego folwark.
Damian Dąbrowski,
Marzec 2016r.
