Powiat wrocławski, gmina Kobierzyce
(nazwa niemiecka: Bettlern, Kreis Breslau)
Zabytki w Bielanach Wrocławskich
Do rejestru zabytków w Bielanach Wrocławskich wpisano kościół parafialny p.w. św. Andrzeja (24.01.1964r., nr rej.: 1047); zespół dworski (22.12.1994r., nr rej.: 701/W): dwór szachulcowy, folwark; spichrz (20.08.1966r., nr rej.: 1782). W ewidencji zabytków znalazły się również kolejne zabudowania z zespołu dworskiego: dwie oficyny mieszkalne, oficyna mieszkalno-gospodarcza, stodoła i obora. Ponadto do ewidencji wpisano również tzw. zespół dworski Zieleniec, położony na terenie dawnego Bledzowa (Grünhübel, Kreis Breslau), wioski włączonej do Bielan po drugiej wojnie światowej. Obecnie w skład zespołu dworskiego Zieleniec wchodzą: dwór (ul. Kłodzka 14) i budynek gospodarczy (ul. Kłodzka 12).
Zespół dworski w Bielanach Wrocławskich
Dwór częściowo murowany, częściowo w konstrukcji szachulcowej, wzniesiony na przełomie XVI i XVII wieku. Przekształcony w XIX i XX wieku. Remontowany w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia.
Po drugiej wojnie światowej majątek upaństwowiony i przekazany w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu. Dwór wykorzystywany jako wielorodzinny budynek mieszkalny dla pracowników przedsiębiorstwa. Po upadku PGR-u zarządzany przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, a następnie Agencję Nieruchomości Rolnych. W 2005 roku zabytek sprzedano prywatnemu inwestorowi. Zabudowania gospodarcze dawnego folwarku przekształcono na powierzchnie handlowe. Sama rezydencja do dziś nie została wyremontowana. Budynek prawdopodobnie jest zamieszkały. Ze względu na prowadzoną wokół dworu działalność gospodarczą teren nie jest ogrodzony i zabytek można bez problemu zobaczyć z zewnątrz.
Adres: Bielany Wrocławski, ulica Wrocławska 7.
Południowa część Bielan Wrocławskich to dawny Bledzów (Grünhübel, Kreis Breslau). Na terenie tej wioski przetrwał dwór o klasycystycznych cechach, zbudowany być może w XVIII wieku, przekształcony zapewne w pierwszej połowie XIX wieku. Zarówno na temat początków tej rezydencji jak i jej losów po 1945 roku trudno znaleźć jakiekolwiek informacje. Obecnie dwór praktycznie otoczony jest przez nowe osiedle deweloperskie, które powstało zapewne na gruntach przed 1945 rokiem należących do właścicieli tej rezydencji. Nie użytkowany dwór ogrodzony wysokim blaszanym płotem wydaje się dziś zawadzać i znając polskie realia wysoce prawdopodobne jest, że w najbliższym czasie zniknie z krajobrazu Bielan. Obiekt wpisany do ewidencji zabytków trudno nawet sfotografować. Na teren osiedla przylegającego do dworu od zachodu wejść mogą tylko mieszkańcy.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Bielan Wrocławskich zapewniają między innymi autobusy PKS oraz prywatnego przewoźnika (Usługi Autokarowa, Mariusz Romańczuk) kursujące, np. z Bielawy, Dzierżoniowa i Wrocławia. Ze względu na możliwość znalezienia przesiadki polecam dojazd przez Wrocław. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Bielany Wrocławskie, następnie DK8 (E67) w kierunku Kłodzka. Trasa ta przebiega przez sam środek Bielan. Odległość: z Gliwic w jedną stronę nieco ponad 160km. Pierwszy zespół dworski w Bielanach Wrocławskich położony jest w północnej części wioski, na lewo od drogi DK8 (na tej odcinku ul. Wrocławska). Na miejscu można zaparkować przy dawnych zabudowaniach gospodarczych zaadaptowanych na lokale usługowo-handlowe. Drugi zespół dworski zlokalizowany w dawnym Bledzowie, znajduje się w południowej części Bielan, na prawo od DK8 (ul. Kłodzka, nazwa obowiązuje od skrzyżowania z ulicami Kwiatową i Wiosenną) Samochód można na chwilę zostawić na jednym z parkingów przy nowo wzniesionych budynkach mieszkalnych. Uwaga część zabudowań to osiedle zamknięte.
Damian Dąbrowski,
Czerwiec 2013 r.