Powiat brzeski, gmina Lewin Brzeski
(nazwa niemiecka: Hilbersdorf, Kreis Falkenberg O.S.)
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1248 r.
Właściciele majątku: 1905 r. – Luise Gräfin von Frankenberg und Ludwigsdorf, 1921 r. – Karl Scholz (majątek o powierzchni zaledwie 105 ha), 1937 r. – Karl Scholz junior (posiadłość zmniejszona do 97 ha). Prawdopodobnie dobra w Oldrzyszowicach pozostały w rękach rodziny Scholz do 1945 roku, następnie zostały upaństwowione.
Dwór
Według różnych informacji dwór w Oldrzyszowicach został zbudowany w siedemnastym stuleciu, bądź dopiero w połowie XIX w. Z Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce (t. VII, zeszyt 8, z 1962 r.) wynika, że był to budynek murowany z cegły, potynkowany, założony na rzucie prostokąta, na sklepionych kolebkowo piwnicach, parterowym, nakryty dachem naczółkowym wykonanym z dachówki. Elewacje dworu ozdabiały profilowane obramowania otworów okiennych. Wnętrza budynku były dwutraktowe, z centralnie usytuowaną sienią z drewnianą klatką schodową. Po drugiej wojnie światowej dwór przeznaczono na mieszkania pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Po wybudowaniu dla nich nowego budynku mieszkalnego pod koniec lat 60-tych XX w., dawną rezydencję wyburzono. Do czasów obecnych przetrwał tylko park krajobrazowy otaczający dwór. Park o powierzchni 2,37 ha, został założony już w XVIII w. W drzewostanie parku nie zanotowano rzadkich gatunków drzew, dominuje w nim grab pospolity, dąb szypułkowy i lipa drobnolistna. Park został poddany rewitalizacji w 2005 r. Szczególnie cenne są częściowo zachowane szpalery lipowo – grabowe, otaczające dawny ogród ozdobny. Część drzew ma już ponad 200 lat, dwa dęby i jedną lipę uznano za pomniki przyrody. W parku przetrwały również dwa stawy, o powierzchni około 0,35 ha. W pobliżu parku znajdują się budynki gospodarcze folwarku i nieczynna szkoła. Z nowszym budynkiem szkoły połączona jest kwadratowa wieża, niestety trudno znaleźć informacje o jej pochodzeniu, być może pochodzi z niezachowanego kościoła.
Zabytki w Oldrzyszowicach
Do rejestru zabytków w Oldrzyszowicach wpisano park dworski (18.12.1986 r., nr rej.: 147/86).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Oldrzyszowic jest praktycznie nie możliwy. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Prądy, następnie DK 46 w stronę Opola. Z tej ostatniej trasy w Dąbrowie trzeba skręcić w lewo w lokalną drogę prowadzącą do Oldrzyszowic przez Ciepielowice, Nową Jamkę, Lipową i Przeczę. Odległość: w jedną stronę około 105 km. Park w Oldrzyszowicach znajduje się przy głównej drodze, po jej lewej stronie. Samochód trzeba zaparkować na poboczu.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2011 r.
