Powiat nyski, gmina Głuchołazy
(nazwa niemiecka: Altmannsdorf Dürr Kunzendorf, Kreis Neisse)
Rys historyczny i stan obecny:
Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy w 1263r. jako Villa Conradi. W kolejnych stuleciach dobra w Konradowie posiadali między innymi przedstawiciele rodziny von Nimptsch i baronowie (Freiherrn) von Reitzenstein. Po 1575r. nastąpił podział miejscowości na Konradów i Starowice. W drugiej połowie XVIII wieku dobra ponownie zostały zjednoczone i odtąd Starowice stanowiły folwark będący częścią Konradowa. W 1820 i 1845 roku majątki Starowice (Altmannsdorf) i Konradów (Dürr Kunzendorf) należały do porucznika Paula Sieberta. W 1856r. posiadłości były własnością niejakiego Sittki. W latach 1857-1863 dobra należały do Theodora von Andersa. W 1863r. zakupił je hrabia porucznik Bernhard von Lüttichau. Pomiędzy 1866 a 1871 majątki przeszły w ręce hrabiego Ludwiga von Strachwitz (ur.1823r., zm.1888r.), starszego ziemskiego (Landesältester) z Bobolic (in Schräbsdorf). W 1868r. Konradów liczył 1147 mieszkańców, w tym 1141 katolików i 6 ewangelików. Hrabia Ludwig von Strachwitz rozbudował folwark w Starowicach. Na jednym z budynków gospodarczych do dziś widnieje tablica fundacyjna z datą 1871. Przed 1886 rokiem hrabia Ludwig von Strachwitz przekazał dobra w Konradowie i Starowicach Pani baronowej Marie von Schorlemer, z domu hrabinie von Strachwitz. Jako pełnomocnik posiadłością o powierzchni 269ha - w tym 205ha pól uprawnych, 46ha łąk, 11ha lasów, 7ha dróg i podwórzy gospodarczych – zarządzał niejaki Sterndorff. Około 1894 roku baronowa Marie von Schorlemer, z domu hrabinie von Strachwitz oddała majątki w dzierżawę Eberhardowi Hanke. Baronowa pozostała właścicielką dóbr przynajmniej do 1905 roku. Przed 1909 rokiem posiadłości przeszły na własność pruskiego skarbu państwa. Pomimo zmiany właściciela Eberhard Hanke w dalszym ciągu pozostał dzierżawcą gospodarstwa. W 1909 roku majątek Altmannsdorf Dürr Kunzendorf liczył 269ha, w tym 200ha pól uprawnych, 43ha łąk, 1ha pastwisk, 1ha stawów, 8ha lasów, 2ha ogrodu, 14ha nieużytków, dróg i podwórzy gospodarczych. Eberhard Hanke zmarł pomiędzy 1917 a 1921 rokiem. Dzierżawcą dóbr Altmannsdorf Vorwerk Dürr Kunzendorf został następnie porucznik Kurt Hanke, zapewne jego syn. Dobra w Starowicach i Konradowie pozostały własnością niemieckiego skarbu państwa przynajmniej do 1937r. W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku w dalszym ciągu dzierżawił je Kurt Hanke. W 1937r. powierzchnia dóbr wynosiła 269ha, w tym 195ha pól uprawnych, 20ha łąk, 29ha pastwisk, 1ha stawów, 8ha lasów, 2ha ogrodu, 14ha nieużytków, dróg i podwórzy gospodarczych. Po drugiej wojnie światowej posiadłość przeszła na własność państwa polskiego. Dwór i folwark oddano w zarząd Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu. Obecnie zabudowania są własnością firmy „Starpol”. Dwór pełni funkcje mieszkalne, znajdują się w nim również pomieszczenia biurowe. Budynek można zobaczyć z zewnątrz.
Dwór
Barokowy dwór w Starowicach (obecnie części Konradowa) wzniesiono w pierwszej połowie XVIII wieku. Budynek kilkukrotnie przebudowywano w XIX i XX wieku. Dwór murowany z cegły, potynkowany, zbudowany na planie prostokąta, z wydatnym ryzalitem od strony parku, częściowo podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty dachem mansardowym z nowszymi lukarnami. Fasada (elewacja wschodnia) siedmioosiowa, z asymetrycznie umieszczonym głównym wejściem. Przy jednej z elewacji bocznych nowsza dobudówka z drugim wejściem do budynku. Elewacje przekształcone w wyniku remontów w drugiej połowie XX wieku i pozbawione ozdobnych detali architektonicznych. W jednym z pomieszczeń parteru zachowane sklepienie kolebkowe. Prawdopodobnie sala ta umieszczona w narożniku budynku dawniej pełniła funkcję kaplicy. Od północy i zachodu do dworu przylegają resztki dawnego parku. Wśród niewielkiego zadrzewienia przetrwał staw. Rezydencja skierowana jest fasadą na dziedziniec folwarczny. Wokół niego wznoszą się zabudowania gospodarcze wzniesione w XIX i XX wieku.
Zabytki w Konradowie
Do rejestru zabytków w Konradowie Starowicach wpisano dwór (1.03.1967r., nr rej.: 1024/67).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Konradowa zapewniają kursujące z Głuchołaz i Prudnika autobusy firmy Veolia Transport Sp. z o.o.. Ze względu na możliwość znalezienia przesiadki polecam dojazd przez Prudnik. Do miasta można między innymi dotrzeć pociągami z Kędzierzyna-Koźla i Nysy. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK408 do Kędzierzyna-Koźla, a następnie skręcić w lewo w obwodnicę miasta, będącą częścią trasy DK40. Jazdę DK40 w stronę Głuchołaz należy kontynuować do miejscowości Łąka Prudnicka. W Łące Prudnickiej trzeba skręcić w lewo w lokalną drogę prowadzącą do Konradowa przez Moszczankę, Pokrzywną i Jarnołtówek. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 100km. Dwór i dawny folwark w Starowicach znajduje się w południowo-wschodniej części Konradowa, na lewo od głównej drogi. Samochód można zaparkować przy drodze prowadzącej do zabudowań gospodarczych.
Damian Dąbrowski,
Luty 2013 r.
