Powiat strzelecki, gmina Strzelce Opolskie
(nazwa niemiecka: do 1936 r. Blottnitz, w latach 1936-45 Quellengrund, Kreis Gross Strehlitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsza wzmianka o miejscowości znajduje się już w dokumencie z 1241 r., jednak pierwsze informacje o właścicielach wioski pojawiają się dopiero w źródłach z XV w. W dokumentach książąt oświęcimskich oraz niemodlińskich i strzeleckich pojawiają się bracia Nicolay Ritter i Schambor Marschalkh Gebruder von der Blotnicz (1438 r.) oraz Niklas von der Blotnicz (1442 r.). W dokumentach toszeckich z 1472 r. można znaleźć jeszcze nazwisko Jana von Blotnicz. Skromne informacje jakie posiadamy uniemożliwiają ustalenie powiązań rodzinnych pomiędzy właścicielami Błotnicy Strzeleckiej. Z następnych wieków w ogóle brak jakichkolwiek wiadomości o właścicielach wioski, aż do roku 1754, kiedy to Karl Friedrich von Wehner włączył majątek do swojego majoratu, odtąd do 1945 r. dobra należały do rodziny von Wehner oraz Wehner-Posadowsky. Pałac w Błotnicy Strzeleckiej został wzniesiony około połowy XIX w. W czasie trzeciego powstania śląskiego rezydencję zajęli powstańcy, którzy urządzili w niej swój sztab. Po drugiej wojnie światowej obiekt upaństwowiono, otwarto w nim m.in. Uniwersytet Ludowy oraz bibliotekę. Dzisiaj pałac jako własność gminy również pełni funkcję oświatowe i społeczne.
Klasycystyczny pałac z połowy XIX wieku, murowany z cegły, otynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony. Składa się z siedmioosiowej, dwukondygnacyjnej części środkowej oraz dwóch czteroosiowych jednokondygnacyjnych aneksów umieszczonych po bokach. Część środkową przykrywa niski dach czterospadowy, aneksy wieńczą płaskie dach z tarasami otoczonymi tralkową balustradą. Fasadę poprzedza portyk filarowy, z kolejnym tarasem z tralkową balustradą. Filary podobnie jak pilastry umieszczone pod tarasem wykonano w stylu doryckim. Elewacje o skromnej dekoracji, sprowadzonej do prostokątnych opasek wokół okien oraz gzymsów: kordonowego i wieńczącego. Pałac zachował dawny układ wnętrz, z holem i klatką schodową na osi. Wnętrza przekształcone, choć w niektórych pomieszczeniach przetrwały parkiety oraz fasetowe sufity ozdobione sztukateriami, a w sali na piętrze neobarokowy kominek.
Pałac otaczał park krajobrazowy o zróżnicowanym drzewostanie, z przewagą gatunków rodzimych. Wiek niektórych okazów dębów, buków czy lip szacowano na około 200 lat. Dziś ten uroczy park należy już do przeszłości, uległ prawie całkowitemu zniszczeniu podczas przejścia trąby powietrznej, nad Błotnicą Strzelecką 15 sierpnia 2008 r. Na terenie parku zachował się grobowiec rodziny von Wehner-Posadowsky.
Na zachód od pałacu położony jest dawny folwark. Budynki gospodarcze rozłożono wokół dwóch prostokątnych dziedzińców. Do dziś przetrwały: stodoła, stajnia, spichlerz (znacznie uszkodzony 15 sierpnia 2008 r.), obora, bukaciarnia, jałownik oraz budynek mieszkalny.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Błotnicy Strzeleckiej można bardzo łatwo dotrzeć komunikacją publiczną. W wiosce znajduje się dworzec kolejowy na trasie Gliwice – Opole, czas jazdy pociągiem z Gliwic około 40 minut. Do Błotnicy dojeżdżają również autobusy PKS ze Strzelec Opolskich. Planującym podróż samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 901 do Pyskowic, a dalej DK 94 w kierunku Opola, trasa ta prowadzi przez środek Błotnicy Strzeleckiej, by dojechać do pałacu, w centrum wioski należy skręcić w lewo. Odległość: w jedną stronę nieco ponad 30 km. Na miejscu można zaparkować samochód przed pałacem.
Damian Dąbrowski,
Październik 2009 r.
