Powiat górowski, gmina Góra
(nazwa niemiecka Stroppen, Kreis Guhrau)
Zabytki w Radosławiu
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Radosławiu.W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. dwór (nr 82 – jest to błąd, dwór nie istnieje, obecnie taki numer ma budynek mieszkalny, położony blisko nieistniejącej rezydencji, być może na tej samej działce), kościół filialny p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, cmentarz parafialny, zabudowania pofolwarczne w dawnym majątku Strupina: dom mieszkalno-gospodarczy (nr 76), dom mieszkalno-gospodarczy (nr 77), dom mieszkalny (nr 78), dom mieszkalno-gospodarczy (nr 80).
Miejscowość wzmiankowano w 1253 roku jako Strupin. W 1791 roku właścicielem Strupiny był baron von Buddenbrock. W wiosce znajdowała się pańska siedziba, folwark, gospodarstwa 16 zagrodników oraz 1 chałupnika, wiatrak i 2 inne zabudowania. W sumie wieś liczyła 22 domy i 124 mieszkańców. W 1830 roku majątek posiadał Herzincke. W Strupinie wzmiankowano 25 domów, folwark, 137 mieszkańców, w tym 46 katolików, browar, gorzelnię oraz wiatrak. Według opisu wioski z 1845 roku dobra należały do Sprenkmanna. W miejscowości znajdowało się 25 domów, folwark, wiatrak, browar oraz gorzelnia. Strupinę zamieszkiwało 148 osób, w tym 63 wyznania katolickiego. Robert Sprenkmann pozostał właścicielem dóbr do 1886 roku. W 1894 roku włości należały do rotmistrza w stanie spoczynku Waldemara barona von Loën. Ich powierzchnia wynosiła 232ha, w tym 119ha pól uprawnych, 98ha łąk, 2ha lasu, 3ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W kolejnych latach sytuacja własnościowa posiadłości była bardzo zmienna. Jako właścicieli majątku wzmiankowano: w 1894 r. porucznika w stanie spoczynku Waltera Szmula, w 1902 r. Wilhelma Eversa, w latach 1905-1912 porucznika Hansa Schade, w 1917 r. Georga Regendanka, w 1921 r. Gustava Gutowski, w latach 1926-1930 radcę Bernharda von Bernutha juniora (ur. 1863 r., zm. 1942 r.) z Witoszyc. Należący do niego majątek liczył 177ha, w tym 110ha pól uprawnych, 43ha łąk, 9ha wody, 8ha lasu, 1ha parku, 1ha ogrodu, 5ha gospodarstwa. Około 1930 r. Strupinę włączono do sąsiedniej większej wsi. Tak już pozostało, do dziś Strupina pozostaje częścią Radosławia. W latach 30. XX wieku dobra rycerskie w Strupinie zostały wykupione przez Śląskie Towarzystwo Ziemskie i rozparcelowane. Stało się to przed 1937 rokiem.
Dwór w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/903827,foto.html?idEntity=504229 (dostęp: 3.08.2024r.)
Źródło: https://polska-org.pl/760013,foto.html?idEntity=504229 (dostęp: 3.08.2024r.)
Niewielki klasycystyczny dwór wzmiankowano w Strupinie już w 1791 roku. Pełnił funkcję siedziby właścicieli majątku do lat 20. XX wieku. Po włączeniu włości w skład dóbr Witoszyce wykorzystywany jako mieszkanie administratora folwarku. Po drugiej wojnie światowej w Strupinie nie utworzono Państwowego Gospodarstwa Rolnego, majątek rozparcelowano przecież już w latach 30. XX wieku. Dwór był własnością prywatną, pełnił funkcje mieszkalne. Był to budynek murowany, założony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, z częściowo użytkowym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym. Główne wejście znajdowało się na osi fasady, poprzedzał je taras ze schodami. Centralną część fasady akcentowała trzyosiowa wystawka zwieńczona trójkątnym przyczółkiem. Elewacje ozdabiał wydatny gzyms wieńczący i opaski wokół okien. Dwór spłonął w latach 70. XX wieku i od tego momentu pozostał opuszczony i popadł w ruinę. Obecnie z budynku pozostały ruiny piwnic oraz fragmenty schodów prowadzących do rezydencji. Wokół posiadłości resztki kamiennego muru. Brak parku, teren porastają podszyt i samosiejki. Z starodrzewu pozostał jeden ogromny dąb szypułkowy.
Radosław położony jest około 16 kilometrów na północ od Góry. Z miasta powiatowego dojazd DW323 w kierunku Leszna do miejscowości Laskowa, skąd lokalna droga prowadzi do Radosławia. Dawna Strupina to wschodnia część wioski. Przybliżona lokalizacja nieistniejącego dworu:
51.76796387390279, 16.489755556300164
Damian Dąbrowski,
Sierpień 2024r.
