Powiat kluczborski, gmina Byczyna

(nazwa niemiecka: Schieroslawitz, w latach 1936-45 Grenzfelde, Kreis Kreuzburg)

 

 

Rys historyczny i stan obecny:

Miejscowość wzmiankowano w 1414 roku jako Stirczilwicz. W 1783 roku właścicielem Sierosławic był Christoph Fabian von Gladis. W wiosce znajdował się folwark, gospodarstwo kmiece, 17 gospodarstw zagrodników. Sierosławice liczyły 95 mieszkańców. W 1830 roku właścicielem majątku był hrabia zu Solms. W miejscowości wzmiankowano 21 domów, pałac, 137 mieszkańców, w tym 32 katolików. W 1845 roku włości posiadała Pani Pförtner von der Hölle, wdowa hrabina von Solms. W Sierosławicach znajdował się pałac, 21 domów i gorzelnia. Wieś liczyła 200 mieszkańców, w tym 54 katolików i 6 Żydów. Część wsi nazywała się Grobek (Waldhäuser). Kolejnym właścicielem dóbr był porucznik w stanie spoczynku von Berg, od którego w 1855 roku majątek nabył Ludwig Alexander von Jordan (ur.1806r. w Świerczach, powiat oleski, zm.1889r. w Poczdamie). Z małżeństwa z Marią Anną Adolfiną „Jenny” von Biegeleben miał syna Karla Ludwiga Hermanna von Jordan (ur.1840r., zm.1925r.). Przed 1877 rokiem von Jordanowie nabyli również Wojsławice i Kochłowice w powiecie kluczborskim. W księdze adresowej z 1886 roku wymieniono jako właścicieli majątku w Sierosławicach wspólnie radcę Louisa Alexandra von Jordan (ojca) i porucznika w stanie spoczynku Karl Ludwig von Jordan (syna). Żoną Karla Ludwiga od 1868 roku była Susanne hrabianka von Rittberg. W 1912 roku do starszego ziemskiego i deputowanego powiatowego Karla Ludwiga należały majątki Sierosławice, Grobek i Wojsławice o łącznej powierzchni 581,7ha w tym 427,6ha pól uprawnych, 103,7ha łąk, 4,8ha pastwisk, 3,5ha wód, 13,5ha lasu, 6ha parku, 1,6ha ogrodu, 16,8ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Przy folwarku w Sierosławicach działała gorzelnia. Od 1925 roku właścicielem włości był rotmistrz w stanie spoczynku Karl Heinrich Erdmann (ur.1876r., zm.1936r.), syn Karla Ludwiga. W 1936 roku Karl Heinrich Erdmann von Jordan został aresztowany przez nazistów. Poddany torturom, w wyniku odniesionych obrażeń zmarł w szpitalu we Wrocławiu 26 kwietnia 1936r. Po śmierci męża dobrami zarządzała wdowa Ruth z domu von Dewitz. W prowadzeniu folwarku pomagał jej administrator. Sześcioro dzieci było jeszcze małoletnich. W 1937 roku dobra von Jordanów liczyły 581,7ha w tym 427,6ha pól uprawnych, 76,7ha łąk, 19ha pastwisk, 3,5ha wód, 28,5ha lasu, 6ha parku, 1,6ha ogrodu, 16,8ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Rodzina mieszkała w pałacu do 1945 roku. Opuściła Sierosławice przed wkroczeniem Armii Czerwonej. W czasie tułaczki zmarła babcia Susanne z domu von Rittberg oraz matka Ruth Susanne Elisabeth z domu von Dewitz. Dzieci zostały sierotami.  

Miejscowość w lipcu 2009 roku

 Rezydencja

Pałac wzmiankowano w 1830 roku. Rezydencja o cechach klasycystycznych pochodziła zapewne z przełomu XVIII i XIX wieku. Był to budynek murowany, założony na planie prostokąta, wysoko podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty płaskim dachem. Elewacje były bogato zdobione, boniowane, z opaskami wokół okien, podokiennikami, gzymsem kordonowym między kondygnacjami, wydatnym gzymsem wieńczącym, odcinkowymi gzymsami nad oknami drugiej kondygnacji. W centralnej części fasady znajdował się trzyosiowy ryzalit z podcieniami. Główne wejście poprzedzały schody. Ryzalit wieńczył trójkątny przyczółek. W elewacji ogrodowej znajdowało się dodatkowe wejście w centralnym ganku, zwieńczonym tarasem. Wysoki ganek poprzedzały schody. Centralną część elewacji podkreślały lizeny i trójkątny przyczółek. Pałac i folwark na pewno były przebudowywane w czasach rodziny von Jordan. Za jej rządów wzniesiono m.in. neogotycką bramę z krenelażem ozdobioną kartuszami herbowymi rodów von Jordan i von Biegeleben.

 

Materiały otrzymane od rodziny Bonin/von Jordan. Pałac w XIX i pierwszej połowie XX wieku. Ostatnie zdjęcie pałacu z 1977r.

 

Pałac w dobrym stanie przetrwał drugą wojnę światową. Przez kilka dekad pełnił zapewne funkcję wielorodzinnego budynku mieszkalnego. W 1977 roku rezydencja była już opuszczona. Teren wokół pałacu na zdjęciu z tego roku wygląda na zaniedbany. Sam budynek ma powybijane okna i nieco zniszczone elewacje. Jego ogólny wygląd wskazuje, że był na pewno do uratowania. W kolejnych latach siedziba rodu von Jordan została rozszabrowana. W latach 80. XX wieku budynek prawdopodobnie podpalono. następnie ruiny rozebrano. Dziś po pałacu pozostała niewielka sterta cegieł. W wiosce przetrwały fragmenty wspomnianej neogotyckiej bramy wjazdowej na teren majątku. Zachowało się też kilka budynków mieszkalnych pracowników folwarku. Na jednym z nich tablica fundacyjna z datą 1914r. i nazwiskiem von Jordan. Dawny park po latach zaniedbań i dewastacji zmienił się w zagajnik, pełen samosiejek i mocno zarośnięty przez podszyt.

 

Sierosławice na zdjęciach Damiana Marcińczaka z marca 2021r. Miejsce po pałacu, resztki rezydencji.

 

Sierosławice położone są około 25 kilometrów na północ od Kluczborka. Najkrótszy dojazd z miasta powiatowego DK45 do Ligoty Załeckiej i dalej lokalnymi drogami przez Kujakowice Dolne, Maciejów, Pszczonki i Wojsławice. Za miejscowością Wojsławice z DW487 należy skręcić w drogę prowadzącą do Sierosławic. Obecnie Sierosławice to niewielka wioska licząca około dwadzieścia gospodarstw domowych.

Dokładna lokalizacja: 51°07'02.7"N 18°17'44.6"E

 

Damian Dąbrowski,

Luty 2010 r., aktualizacja marzec 2021r.

 

Serdecznie dziękujemy rodzinie Bonin/von Jordan oraz Damianowi Marcińczakowi za nadesłanie materiałów i zdjęć, które umożliwiły aktualizację oraz rozbudowanie artykułu na temat Sierosławic.

Joomla templates by a4joomla