Powiat wałbrzyski, miasto Wałbrzych
(nazwa niemiecka Ritterburg zu Fürstenstein, Kreis Waldenburg)
Zamek Stary Książ został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/5214/621 dnia 1.09.1959r.
Pierwotnie na stromym urwisku nad brzegiem rzeki Pełcznicy wznosił się średniowieczny zamek. Historia warowni pozostaje nieznana. Przed 1667 rokiem budowla była już w ruinie. W jej miejscu w latach 1794-1797 na zlecenie Hansa Heinricha VI hrabiego von Hochberga, według projektu Christiana Wilhelma Tischbeina, wzniesiono sztuczne ruiny w stylu gotyckim. Budowlę poprzedzał drewniany most, ruiny urozmaicały baszty, krużganki, kaplica. Nad całością górowała kwadratowa wieża. W budowlę wmurowano elementy kamieniarki z rozebranego zamku w Trzebieniu, m.in. portale. W budynku umieszczonym przy trasie turystycznej zorganizowano niewielkie muzeum, restaurację i miejsca noclegowe. Przed ruinami Starego Książa znajdował się plac turniejowy z lożami i galeriami. Pierwszy turniej odbył się na nim już 20 maja 1799 roku. W przedstawieniach i balach organizowanych na ternie Starego Książa uczestniczyła nie tylko lokalna szlachta i arystokracja, ale np. w 1800 roku pruska para królewska wraz z następcą tronu oraz poseł amerykański w Berlinie John Quincy Adams, późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych. Stary Książ spłonął w maju 1945 roku, już po zakończeniu działań wojennych, podpalony przez żołnierzy radzieckich. W ten sposób sztuczne ruiny zmieniono w prawdziwą ruinę. Zniszczeniu uległy wnętrza i wyposażenie. Do dziś przetrwały jedynie fragmenty murów obwodowych oraz resztki kamieniarki. Ruiny warto jednak odwiedzić, ze względu na piękne położenie oraz widoki jakie rozpościerają się z urwiska nad Pełcznicą, m.in. na zamek w Książu.
Ruiny na litografiach z XIX wieku i zdjęciach z pierwszej połowy XX wieku
Źródło:https://polska-org.pl/546975,Walbrzych,Zamek_Stary_Ksiaz.html?photoOffset=160 (dostęp: 8.05.2021r.).
Stan obecny ruin Starego Książa
Dokładna lokalizacja ruin: 50.83791645353401, 16.294852180596486
Damian Dąbrowski,
Maj 2021r.