Powiat górowski, gmina Jemielno
(nazwa niemiecka Lendschütz, Kreis Wohlau, od 1932r. Kreis Guhrau)
Zabytki w Łęczycy
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Łęczycy. W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zespół folwarczny: domy mieszkalne (nr 2, 3, 5, 7), dom mieszkalny ze stodołą (nr 6), dom mieszkalny i obora (nr 24), oborę, owczarnię (obecnie magazyn), stodołę oraz park podworski.
W XVIII wieku Łęczyca należała do rodziny von Rezdorf. W opisie miejscowości z 1787 roku wymieniono pański folwark, 12 zagrodników, wiatrak, 1 dom gminny oraz 114 mieszkańców. Właścicielami dóbr byli małoletni z rodu von Rezdorf. W 1830 roku włości posiadał Jander. W opisie wsi wymieniono 20 domów, folwark, 146 ewangelickich mieszkańców, wiatrak oraz browar. W 1845 roku włości znajdowały się w rękach radcy Jüngela z Poznania. W Łęczycy wzmiankowano 21 domów, pańską siedzibę z folwarkiem, 130 mieszkańców, w tym 2 katolików, wiatrak oraz kuźnię. Około 1856 roku majątek nabył Georg Wiesland (ur. 1829r., zm. 1889r.). Gospodarował w nim do śmierci w 1889 roku. Kilkadziesiąt lat pod zarządem Wieslanda bardzo zmieniło miejscowość. Wybudowano nowe zabudowania folwarczne oraz krochmalnię, zakład do produkcji mączki ziemniaczanej. Produkcja folwarku była nastawiona na uprawę zbóż oraz ziemniaków. Ziemniaki były sprzedawane nie tylko w celach konsumpcyjnych, ale również wykorzystywane we wspomnianym miejscowym zakładzie. W latach 90. XIX wieku spadkobiercy Wieslanda sprzedali majątek M. Braunowi, dyrektorowi gorzelni z Wrocławia. W 1894 roku w imieniu M. Brauna posiadłością zarządzał generalny pełnomocnik Alfred Braun, zapewne jego syn. Dobra rycerskie Łęczyca liczyły 271ha, w tym 206ha pól uprawnych, 21ha łąk, 38ha lasu, 1ha pastwisk, 5ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Alfred Braun odziedziczył włości przed 1898 rokiem i pozostał ich właścicielem do około 1905 roku. W latach 1909-1912 majątek należał do Benno Mudringa. W 1912 roku posiadłość zakupił Otto Graupe. W jego rękach dobra pozostały przynajmniej do 1930 roku. W 1926 roku powierzchni gruntów wynosiła 273ha, w tym 198ha pól uprawnych, 10ha łąk, 10ha łąk nawodnionych, 14ha pastwisk, 37ha lasu, 1ha wody, 1ha parku, 2ha ogrodu, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W dalszym ciągu działała fabryka skrobi ziemniaczanej. W 1937 roku właścicielką posiadłości była Pani Amelia Graupe, prawdopodobnie wdowa po Ottonie. W jej imieniu folwarkiem zarządzał jako generalny pełnomocnik rolnik Otto Graupe, zapewne syn.
Barokowy dwór w Łęczycy został prawdopodobnie wzniesiony w XVII wieku. Był budynkiem murowanym z kamienia i cegły, podpiwniczonym, założonym na planie prostokąta, dwukondygnacyjnym, z częściowo użytkowym poddaszem, nakrytym wysokim dachem mansardowym. Na osi budynku zapewne znajdowało się główne wejście i sień. Elewacje były skromnie dekorowane, z opaskami wokół okien, gzymsami (wieńczącym i między kondygnacjami) oraz płycinami podokiennymi. Do wnętrza prowadziły schody z kamiennymi poręczami. Przy jednej z elewacji bocznych znajdował się ganek. Część murów obwodowych dworu wzmacniały wydatne szkarpy. We wnętrzach odnotowano ciekawy kamienny kominek na parterze. W 1945 roku majątek został znacjonalizowany i przejęty przez polskie państwo. Utworzono na jego bazie Państwowe Gospodarstwo Rolne, które jako Zakład Łęczyca podlegało pod PGR Jemielno. W czasach gospodarności PRL-u najpierw uznano, że krochmalnia jest zbędne i ją wyburzono jako pierwszą na przełomie 1959 i 1960 roku. Co ciekawe z obiektu do dziś pozostał komin. Dwór użytkowano początkowo na mieszkania dla pracowników. W 1980 roku budynek był już opuszczony, kompletnie zdewastowany i przeznaczony do rozbiórki. Ostatecznie został zrównany z ziemią w 1985 roku. Dziś z dawnej siedziby pozostało gruzowisko, z fragmentami murów przyziemia oraz niedostępnymi piwnicami. Wokół prostokątnego majdanu położonego na południe od ruin rezydencji zachowały się liczne pofolwarczne budynki gospodarcze oraz mieszkalne. Pozostałości pałacu otacza niewielki park (0,4ha) z połowy XIX wieku. Park zaniedbany, zarośnięty podszytem i samosiejkami.
Stan dworu w 1980 roku.
Źródło trzech powyższych fotografii: Ewidencja parku dworskiego w Łęczycy. Dostęp: https://nid.pl/
Ruiny dworu w Łęczycy oraz folwark
Na wzgórzu porośniętym lasem na północ od Łęczycy znajduje się grób Georga Wieslanda. Być może w tym miejscu znajdowała się kaplica grobowa oraz większa liczba pochówków. Obecnie grobowiec jest zdewastowany, otwarta została krypta grobowa, brak śladów trumny, wokół walają się pojedyncze kości. Do wnętrza krypty zepchnięto tablicę z inskrypcją dotyczącą pochowanego w niej właściciela majątku.
Grób poza miejscowością
Łęczyca położona jest około 25 kilometrów na południe od Góry. Dojazd z miasta powiatowego DW323 do Starej Góry i dalej lokalnymi drogami przez Ryczeń, Jemielno. Dawny zespół dworski z parkiem tworzyły praktycznie centrum tej niewielkiej osady.
Lokalizacja nieistniejącego dworu:
51.52491301493368, 16.570631252421276
Damian Dąbrowski,
Sierpień 2024r.