Powiat kłodzki, miasto
(nazwa niemiecka: Rückers, Kreis Glatz)
Właścicielami majątku w Szczytnej byli między innymi: przedstawiciele rodziny von Stillfried z Nowej Rudy, podporucznik Engelbrecht (do 1827r.), baron Karl Leopold Moritz von Hochberg-Buchwald (w latach 1827-1842), baron von Richthofen (w latach 1846-1860), rodzina Rohrbach (w latach 1860-1880), rodzina Klein (od 1880 do 1919r.). W 1929r. pałac na Szczytniku nabyło zgromadzenie ojców Misjonarzy Świętej Rodziny. Po drugiej wojnie światowej dobra zostały przejęte przez państwo polskie. Dawną rezydencję początkowo zmieniono w prewentorium dla dzieci, a następnie na jej terenie utworzono Państwowy Zakład Wychowawczy dla dzieci niedorozwiniętych. W 2006r. na skutek działań tzw. komisji majątkowej pałac przekazano polskiemu zakonowi, chociaż nigdy do niego nie należał. Odtąd starostwo powiatowe w Kłodzku musi zakonowi płacić czynsz za dzierżawę obiektu, w którym w dalszym ciągu funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej. W 2012r. zakonnicy zaproponowali starostwu sprzedaż pałacu wraz z otaczającym go parkiem. Otrzymany w 2006r. majątek wycenili na 15 milionów złotych.
Pałac na Szczytniku, znany między innymi pod nazwą Szczytniki i Leśny Zamek (Burg Waldstein)
Neogotycki pałac został zbudowany w latach 1832-1838 w miejscu fortu z końca XVIII wieku. W 1892r. do rezydencji dobudowano kaplicę. Kolejna przebudowa budynku miała miejsce w 1929r. Pałac murowany z kamienia i cegły, częściowo potynkowany, założony na planie nieregularnego czworoboku, nakryty dachem wielospadowym. W narożach pałacu wieże, najwyższa z nich okrągła, pozostałe kwadratowe. Układ wnętrz wielotraktowy.
Pałac w Szczytnej
W centrum miejscowości znajduje się budynek o cechach neobarokowych i klasycystycznych. To dawny renesansowy dwór, zbudowany w 1545r., w znacznym stopniu przekształcony w XIX wieku. Budynek murowany z kamienia i cegły, potynkowany, założony na planie prostokąta, trzykondygnacyjny, nakryty dachem mansardowym. Fasada jedenastoosiowa, z centralnym głównym wejściem poprzedzonym portykiem kolumnowym. Elewacje w znacznym stopniu uproszczone, za wyjątkiem wspomnianego portyku i gzymsów międzykondygnacyjnych pozbawione ozdobnych detali architektonicznych. W pobliżu pałacu zachowane pozostałości dawnego założenia parkowego. Po drugiej wojnie światowej budynek pełnił funkcje szkoły podstawowej. Od 2008r. obiekt nie jest użytkowany.
Zabytki w Szczytnej
Do rejestru zabytków w Szczytnej wpisano kościół parafialny p.w. św. Jana Chrzciciela (31.08.1961r., nr rej.: 498/927), cmentarz przykościelny (31.12.1982r., nr rej.: 499/923/WŁ); kaplicę św. Anny (25.11.1965r., nr rej.: 500/1456); zespół zamkowy: zamek „Leśna”, obecnie Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci (16.09.1950r., nr rej.: 501/212) i park (5.09.1950r., nr rej.: 502/249); dom przy ul. Wolności nr 7 z 1711r. (8.01.1976r., nr rej.: 606/WŁ).
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Szczytnej zapewniają między innymi autobusy PKS kursujące z Dusznik-Zdroju, Kłodzka i Kudowy-Zdroju. Ze względu na możliwość znalezienia przesiadki polecam dojazd przez Kłodzko. Do miasta można dotrzeć np. pociągiem z Wrocławia. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Prądy, następnie DK46 przez Nysę do Kłodzka. Z Kłodzka najlepiej wyjechać DK8 w stronę Kudowy-Zdroju. Ostatnia trasa prowadzi przez centrum Szczytnej. Neoklasycystyczno-barokowy pałac położony jest przy ul. Wolności, bocznej DK8. Do pałacu na Szczytniku prowadzi ul. Zamkowa. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 200km. W pobliżu obydwu budynków znajdują się parkingi.
Damian Dąbrowski,
Listopad 2012 r.