Powiat trzebnicki, gmina Trzebnica

(nazwa niemiecka Jeschütz, Kreis Trebnitz)

 

Zabytki w Jaszycach

Żaden obiekt w Jaszycach nie został wpisany do rejestru zabytków. W ewidencji zabytków umieszczono zespół folwarczny: stodołę (nr 10), spichlerz (przy nr 10), park pałacowy oraz dom mieszkalny (nr 1).

Pierwsze wzmianki na temat Jaszyc pochodzą z XIII wieku. Miejscowość wymieniano w dokumentach jako: Sdessicz (1275 r.) oraz Sdeschizc (1290 r.). Jaszyce początkowo były własnością książęcą, następnie przeszły w ręce śląskiego rycerstwa. Wioska wyjątkowo długo należała rodu von Salisch. Według różnych źródeł w posiadaniu tej rodziny majątek był od 1407 roku, bądź od 1517 do 1945 roku. Jako właściciele dóbr wzmiankowani byli m.in.: Friedrich von Salisch w 1785 roku, starosta Paul von Salisch w 1872 i 1876 roku, Paul von Salisch z Kraskowa w 1894 i 1912 roku, rotmistrz i starosta Gotthilf von Salisch w 1930 i 1937 roku. Wraz z dobrami Salischów w Kałowicach Dolnych i Górnych oraz Cerekwicy majątek Jaszyce tworzył majorat. W 1937 roku liczył on 589 ha, z czego na samą posiadłość w Jaszycach przypadało jedynie 110,75 ha.

Pańska siedziba w Jaszycach wzmiankowana była w latach 1785, 1830 i 1845. Barokowy dwór zapewne przebudowano, bądź zastąpiono nową siedzibą w latach trzydziestych dziewiętnastego stulecia. Rezydencja spłonęła w 1945 roku po zajęciu miejscowości przez Armię Czerwoną. W czasach Polski Ludowej ruinę rozebrano. Obecnie w jej miejscu wznoszą się magazyny i garaże. Z majątku Salischów pozostała część zabudowań folwarcznych z dwóch stron otaczających dziedziniec gospodarczy, a także zaniedbany park z ciekawymi okazami drzewostanu, m.in. z platanami klonolistnymi, glediczają trójcierniową, tulipanowcami amerykańskimi, sosnami kaukaskimui. Pomiędzy folwarkiem a parkiem znajduje się zarośnięty staw.  

 

Jaszyce w czerwcu 2019 roku.

 

 

 

 

Więcej informacji w przewodniku Damiana Dąbrowskiego, „Pałace Dolnego Śląska. Powiat trzebnicki. Gminy Trzebnica i Zawonia”, wydanym przez Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.

 

Dwór w Jaszycach był budynkiem murowanym, podpiwniczonym, założonym na planie prostokąta, dwukondygnacyjnym, z użytkowym poddaszem, nakrytym dachem czterospadowym. Główne wejście do rezydencji umieszczono w kolumnowym ganku, zwieńczonym balkonem. Elewacje ozdabiał boniowany cokół, wydatny gzyms między kondygnacjami, gzyms wieńczącym płyciny podokienne, proste opaski wokół okien.

 Stan dworu w 1944 roku.

 

Źródło: https://polska-org.pl/6481738,foto.html?idEntity=6481769 (dostęp: 5.01.2020r.).

 

Jaszyce położone są około pięciu kilometrów na północny wschód od Trzebnicy. Wioska znajduje się na wschód od drogi krajowej nr 15 łączącej Trzebnicę z Ostródą. Park pałacowy oraz folwark znajdują się na południowym krańcu Jaszyc, na zachód od głównej ulicy.

 Jaszyce na zdjęciach Damiana Marcińczaka.

 

Serdecznie dziękuję Damianowi Marcińczakowi za przesłanie jego fotografii oraz zgodę na ich publikację.

Damian Dąbrowski,

Styczeń 2020r.

 

 

Joomla templates by a4joomla