Powiat kluczborski, gmina Wołczyn
(nazwa niemiecka: Brynitze, w latach 1936-1945 Kiefernhain, Kreis Kreuzburg O.S.)
Rys historyczny i stan obecny:
Początki dziejów Brynicy niestety trudno zrekonstruować. Pierwsze informacje na temat wioski do jakich dotarłem pochodzą z przełomu XVI i XVII wieku. Adam II von Posadowski (1560-1611) z domu Wołczyn (Konstadt) był właścicielem rozległych dóbr w okolicy Wołczyna, w skład jego posiadłości wchodziła również Brynica. W 1612 r. zgodnie z testamentem zmarłego rodzina podzieliła majątek. Młodszy z synów, Karol Wilhelm von Posadowski (1596-1674) otrzymał Wołczyn, Ligotę Wołczyńską oraz Brynicę. Następnie przejął ją, jego pierworodny syn, Joachim (1627-1687), po którym wioskę odziedziczył Joachim Adam Henryk von Posadowski (1676-1746). Jego trzeci syn Karol Henryk (ur. 1716) po śmierci ojca otrzymał Brynicę i część Ligoty Wołczyńskiej, a w 1751 r. odkupił od brata Jana Ernesta Wołczyn i drugą część Ligoty Wołczyńskiej. Następca Karola Henryka, August Leopold von Posadowski (ur. 1752) w 1781 r. przejął Brynicę i Ligotę Wołczyńską, a trzynaście lat później Wołczyn. W 1804 r. sprzedał wszystkie wymienione majątki Luizie, księżnej wirtemberskiej, a sam nabył Pawłowice Namysłowskie. O kolejnych właścicielach wioski, którzy najprawdopodobniej w pierwszej połowie XIX w. wznieśli istniejący do dziś dwór nie posiadam informacji.
Dwór w Brynicy zbudowano w stylu klasycystycznym. Budynek murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, częściowo podpiwniczony, parterowy, nakryty dachem siodłowym z dwiema powiekami, wykonanym z dachówki. Fasada (elewacja południowa) dziewięcioosiowa, z centralnie umieszczonym wejściem i facjatą zwieńczoną trójkątnym szczytem. Przed wejściem ganek wsparty na czterech kolumnach. Z elementów ozdobnych elewacji zachowały się pilastry flankujące facjatkę oraz fragmenty kwadrowania. Wnętrza o układzie dwutraktowym, z sienią na osi. Powierzchnia użytkowa budynku 415 m2, kubatura 6550 m3. Dawną rezydencję otacza park krajobrazowy o powierzchni 1,5 ha.
Obecnie dwór w Brynicy jest własnością prywatną. Zabytek wraz z otaczającym go parkiem jest ogrodzony, nie ma możliwości zwiedzania obiektu, trudno nawet zrobić mu zdjęcie. Dwór w średnim stanie zachowania, w Internecie można znaleźć ofertę jego sprzedaży, w której właściciel stwierdza, że obiekt jest po częściowym remoncie.
Z zabudowań dawnego folwarku można jeszcze zobaczyć spichlerz i dwa czworaki.
Informacje praktyczne i dojazd:
Do Brynicy niestety nie da się dojechać komunikacją publiczną. Osobom nie posiadającym samochodu proponuję wycieczkę rowerowo-kolejową. Pociągiem z Katowic lub Tarnowskich Gór można wraz z rowerem dotrzeć do Kluczborka, a ostatni odcinek, około 20 km trzeba pokonać o własnych siłach. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 78 do Tarnowskich Gór, a następnie DK 11 w kierunku Poznania. Z Kluczborka należy wyjechać DK 42, w stronę Namysłowa, w Ligocie Wołczyńskiej skręcić w lewo, w lokalną drogę do Brynicy. Odległość: w jedną stronę około 125 km. W Brynicy nie ma parkingu, samochód najlepiej zostawić na poboczu drogi.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2010 r.
