Powiat nyski, gmina Łambinowice
(nazwa niemiecka: Kaltecke, Kreis Falkenberg)
Rys historyczny i stan obecny:
Niewielka miejscowość powstała dopiero w XVII w. Majątek w Okopach należał do właścicieli dóbr w Łambinowicach. W dziewiętnastym stuleciu były to rodziny Förster i Kutsche, a w pierwszej połowie dwudziestego wieku rodzina Fitersbuch. Po drugiej wojnie światowej majątek został znacjonalizowany, a w dawnym folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne. Obecnie rezydencja rodziny Fitersbuch jest własnością prywatną. Budynek można zobaczyć tylko z zewnątrz, z większej odległości. Po 1945 r. wioska początkowo nazywana Zimny Kąt była przysiółkiem Łambinowic. Dopiero od 2008 r. Okopy są samodzielnym sołectwem.
Neorenesansowy dwór w Okopach zbudowano pod koniec XIX w. Zabytek murowany z kamienia i cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacjowy, nakryty wielospadowym dachem wykonanym z dachówki z nowszymi lukarnami. Budynek o rozczłonkowanej, asymetrycznej bryle, z licznymi ryzalitami i szczytami. Fasada (od strony dziedzińca gospodarczego) siedmioosiowa, z wydatnym ryzalitem mieszczącym główne wejście do budynku. Ryzalit zwieńczony szczytem ze spływami i trójkątnym przyczółkiem. W elewacji ogrodowej dwuosiowy ryzalit i ganek poprzedzony tarasem. Elewacje budynku podzielone wydatnymi gzymsami przepaskowymi i oknami z nadwieszonymi nadokiennikami.
Wokół folwarcznego dziedzińca zachowane budynki gospodarcze i dawna oficyna. Za rezydencją rozciąga się park, pochodzący z początku XX w. Park o mieszanym drzewostanie, występują w nim zarówno gatunki iglaste (sosna czarna, sosna Banksa, daglezja zielona) jak i liściaste (dąb szypułkowy, dąb czerwony, grab pospolity, klon pospolity, jesion wyniosły, buk pospolity).
Dwór w Okopach został wpisany do rejestru zabytków sztuki 1.10.1987 r. (pod nr rej.: 2175/87), a przylegający do niego park znalazł się w rejestrze 12.02.1986 r. (pod nr rej.: 130/86).
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną do Okopów zapewniają autobusy PKS Nysa. Najczęściej (6 kursów w dni robocze) autobusy jeżdżą na trasie Nysa – Okopy. Do Nysy z Gliwic można dotrzeć pociągiem, z przesiadką w Opolu lub Kędzierzynie – Koźlu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Prądy, następnie DK 46 w stronę Nysy. W miejscowości Malerzowice Wielkie należy skręcić w lewo w lokalną drogę do Bielic. Do Okopów z Bielic prowadzi droga w kierunku Łambinowic. Odległość: w jedną stronę około 110 km. Na miejscu samochód trzeba zostawić w pobliżu zabudowań gospodarczych dawnego folwarku.
Damian Dąbrowski,
Październik 2010 r.
