Powiat nyski, gmina Nysa
(nazwa niemiecka: Neunz, Kreis Neisse)
Rys historyczny i stan obecny:
Początki miejscowości sięgają XIII w. W 1297 r. po raz pierwszy wzmiankowany był w Niwnicy kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Niestety skąpe informacje do których dotarłem nie pozwalają na dokładne przedstawienie dziejów miejscowości. Wioska została zapewne założona przez biskupów wrocławskich i przez większą część historii była własnością kościelną. W 1618 r. w Niwnicy został zbudowany renesansowy dwór sołtysi. Budynek przebudowano w 1868 r. oraz w drugiej połowie XX w., z zatarciem cech stylowych. Dwór murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, częściowo podpiwniczony, dwukondygnacjowy, nakryty dachem dwuspadowym wykonanym z dachówek. Układ okien w elewacjach przekształcony. Obecnie dwór jest własnością prywatną, pełni funkcje budynku mieszkalnego i można go zobaczyć tylko z zewnątrz, zza płotu. Jeszcze w latach 60-tych XX w. widoczne były kamienne obramowania niektórych otworów okiennych oraz dwa kamienne wsporniki przy krótszej południowej elewacji. Układ wnętrz był nieregularny, część pomieszczeń nakrywały sklepienia, w pozostałych zastosowano płaskie stropy. Ze względu na brak możliwości zwiedzenia obiektu trudno ocenić jak dzisiaj wyglądają jego wnętrza. Przy dworze znajduje się oficyna z 1870 r., obecnie pełniąca funkcje gospodarcze. Na zachód od dworu wznosi się kościół parafialny. Gotycka świątynia pochodzi z XV w., w czasach późniejszych była wielokrotnie przebudowana, uszkodzona podczas działań wojennych w 1945 r., odnowiona z niemal całkowitym zatarciem cech stylowych. Do rejestru zabytków sztuki w Niwnicy wpisano: kościół parafialny p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego (5.02.1966 r., nr rej.: 1113/66) oraz dwór sołtysi – obecnie dom nr 23 (16.03.1964 r., nr rej.: 737/64).
Informacje praktyczne i dojazd:
Bardzo dobry dojazd komunikacją publiczną do Niwnicy zapewniają autobusy PKS i MZK Nysa. Do miejscowości można dotrzeć PKS-em między innymi z Prudnika i Nysy oraz nyskimi autobusami miejskimi, linie nr 3, 7 bis, 13. Ze względu na liczbę połączeń lepiej wybrać dojazd przez Nysę. Do miasta najlepiej przyjechać pociągiem, np. z Gliwic z przesiadką w Kędzierzynie – Koźlu lub Opolu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Pławniowice, następnie DK 40 do Prudnika i DK 41 w stronę Nysy. Z tej ostatniej trasy do centrum Niwnicy należy skręcić w prawo, dwór znajduje się po prawej stronie drogi. Odległość: w jedną stronę około 110 km. Na miejscu samochód można zaparkować przy kościele, naprzeciw dawnej siedziby sołtysów.
Damian Dąbrowski,
Październik 2010 r.
