Powiat kluczborski, gmina Kluczbork
(nazwa niemiecka Bodland, Kreis Kreuzburg O.S.)
Rys historyczny i stan obecny:
Początki Bogacicy sięgają połowy XIII w. W dokumencie z 1274 r. wieś została wymieniona pod nazwą Bogatalanta, co można tłumaczyć jako „Bogata Łąka”. Na przestrzeni wieków często zmieniali się właściciele miejscowości, niestety o wielu z nich nie posiadamy żadnych wiadomości. W 1425 r. Nikel Pogrell (z Pogorzeli) i jego syn Geraczin (Jarosław) wymienili z Nickelem von Hundt połowę Bogacicy. Kolejna wzmianka o właścicielach pochodzi dopiero z przełomu XVII i XVIII w., kiedy to Bogacica należała do Franciszka Antoniego hrabiego von Bautzner (zm. 1720), syna Franciszka hrabiego von Bautzner i barona von Lilienberg (zm. 1699). Franciszek Antoni von Bautzner był członkiem rady cesarskiej oraz starostą księstwa wrocławskiego. Należały do niego znaczne dobra na Śląsku (m.in. Szczepanów i Lipnica koło Środy Śląskiej), które odziedziczył jego syn Józef Antoni. W drugiej połowie XIX w. Bogacica należała do rodziny Pratsch, a w 1880 r. odbył się w niej ślub Fedora Ottona von Massow z Elżbietą Marią Martą Pratsch (ur. w Bogacicy w 1860 r.).
Brak dokładnych informacji kiedy w Bogacicy został wzniesiony pierwszy budynek o charakterze rezydencji. W 1746 r. miał zostać zbudowany dwór zwany nowym zamkiem. Obecnie istniejący, niewielki, późnoklasycystyczny został wzniesiony w pierwszej połowie XIX w., być może z wykorzystaniem murów wcześniejszego obiektu.
Budynek jest murowany z cegły, otynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, parterowy, na wysokich piwnicach, nakryty dachem siodłowym, wykonanym z dachówki. Fasada siedmioosiowa z centralnie umieszczonym wejściem z kamiennym obramieniem uszatym. W wyniku remontów i przebudów w XX w. elewacje pozbawiono cech stylowych. Układ wnętrz dwutraktowy, z sienią na osi.
Dwór jest własnością prywatną, zwiedzanie zabytku nie jest możliwe. W jego otoczeniu przetrwała część budynków dawnego folwarku. Budynki gospodarcze są w różny sposób zagospodarowane, np. dawny spichlerz dworski został zmieniony w budynek mieszkalny. Spichlerz został wzniesiony w pierwszej połowie XIX w., jest murowany z cegły, potynkowany, prostokątny, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, nakryty dachem siodłowym wykonanym z dachówki.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną do Bogacicy jest możliwy, chociaż niezbyt łatwy. Najpierw należy dotrzeć do Kluczborka, najlepiej pociągiem z Katowic lub Tarnowskich Gór. Z Kluczborka do Bogacicy jeżdżą autobusy PKS-u, jednak niezbyt często i tylko w dni nauki szkolnej. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia, następnie DK 88 do Strzelec Opolskich i DK 94 do Opola. Z Opola DK 45 w stronę Kluczborka, z trasy tej za miejscowością Jasienie należy skręcić w lewo w lokalną drogę, która przez Bażany i Borkowice prowadzi do Bogacicy. Odległość: w jedną stronę około 120 km. Na miejscu samochód najlepiej zostawić na parkingu przy restauracji tuż obok dworu.
Damian Dąbrowski,
Styczeń 2010 r.
