Powiat tarnogórski, gmina Tworóg
(nazwa niemiecka: Brynnek, w latach 1936-1945 Brunnek, Kreis Tarnowitz)
Rys historyczny i stan obecny:
Początki miejscowości sięgają pierwszej polowy XVI w. Do końca XVIII w. właścicielami majątku w Brynku była rodzina hrabiów Verdugo. W 1825r. dobra nabył Bernhard Rosenthal, który cztery lata później ufundował w Brynku pałac. W 1872r. rezydencja Rosenthalów została powiększona o dwa boczne skrzydła. Po śmierci dr Hugo von Rosenthal w 1889r., dziedziczką majątku została jego niepełnoletnia córka Barbara. Odtąd posiadłością zarządzał opiekun prawny. W 1904r. dobra nabył hrabia Hugo II z bytomsko-siemianowickiej linii Donnersmarcków. Obecny wygląd pałac uzyskał w wyniku przebudowy przeprowadzonej właśnie przez rodzinę von Donnersmarck w latach 1905-1908 wg projektu znanego architekta Karla Grossera. Hrabia Hugo II zmarł w 1908r., niedługo przed zakończeniem prac budowlanych prowadzonych w Brynku. Posiadłość odziedziczył jego syn hrabia Edgar Henckel von Donnersmarck (zm.1939r.). Kolejnymi właścicielami majątku byli: hrabia Karl Henckel von Donnersmarck (syn hrabiego Edgara), a następnie od 1940r. jego trzy córki Maria Wilhelmina, Maria Zofia i Maria Karolina. W czasie drugiej wojny światowej pałac w Brynku został zajęty przez władze faszystowskie, które urządziły w nim szkołę organizacji Hitlerjugend. Kolejnym użytkownikiem rezydencji było Seminarium Nauczycielskie im. Adolfa Hitlera. W 1945r. niezniszczony zabytek został zajęty przez Armię Czerwoną. Władze Polski Ludowej po przekazaniu pałacu przez Rosjan urządziły w nim Gimnazjum Leśne. Pomimo kolejnych przekształceń organizacyjnych na przestrzeni lat w budynku w dalszym ciągu funkcjonuje szkoła o profilu leśnym. Obecnie jest to Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego. Kształcenie w zawodzie technika leśnego trwa w szkole cztery lata i kończy się egzaminem maturalnym i zawodowym. W pałacu znajduje się między innymi internat z około 200 miejscami noclegowymi w 3-, 4- i 5-osobowych pokojach. Uczniowie Zespołu Szkół mogą korzystać między innymi z siłowni, sali telewizyjnej i komputerowej, biblioteki, boisk sportowych. Dostępne dla uczniów są również pięknie zachowane wnętrza pałacu zaadaptowane na cele edukacyjne.
Szczegółowe informacje na temat szkoły można znaleźć na stronie
http://www.tlbrynek.edu.pl/index.php?page=start&mode=start&hotnews=N
Pałac
Rezydencja wzniesiona w kilku etapach, w 1829r., 1872r. i w latach 1905-1908. Budynek murowany z cegły, otynkowany, zbudowany na planie litery „C”, z kaplicą dobudowaną od pn.-zach. Budynek podpiwniczony, trzykondygnacjowy, z mieszkalnym poddaszem, nakryty wysokim mansardowym dachem z lukarnami oraz powiekami. Zachowany pierwotny układ wnętrz, w korpusie dwutraktowy, w skrzydłach bocznych jednotraktowy.
W pobliżu pałacu interesujące zabudowania gospodarcze, wśród nich budynek bramny z wieżą ciśnień oraz zegarem. Zespół pałacowo-folwarczny otoczony jest przez rozległy park krajobrazowy, z ogrodem botanicznym.
Zabytek można oglądać z zewnątrz, zwiedzanie wnętrz jest mocno ograniczone.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną do Brynku zapewniają autobusy KZK GOP z Tarnowskich Gór. Najlepiej wysiąść na przystanku Brynek Technikum, na którym zatrzymują się autobusy kilku linii. Najczęściej kursują autobusy nr 129 Tarnowskie Góry – Krupski Młyn. Do Tarnowskich Gór możemy dojechać autobusami nr 80 i 112 z Gliwic oraz autobusem nr 820 lub pociągiem z Katowic. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 78 w kierunku Tarnowskich Gór, a następnie przed miastem skręcić w lewo w DK 11 (pełniącą rolę obwodnicy Tarnowskich Gór). Ta ostatnia trasa prowadzi przez Brynek. Zespół pałacowo-parkowy znajduje się na prawo od niej. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 35 km. Samochód można zostawić na parkingu obok zabudowań szkoły.
Damian Dąbrowski,
Maj 2009 r., aktualizacja marzec 2012r.
