Powiat wałbrzyski, dzielnica miasta
(nazwa niemiecka Alt Lässig, Kreis Waldenburg)
Zabytki w Starym Lesieńcu
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Starym Lesieńcu, dzielnicy miasta Boguszów-Gorce. Kilka budynków znalazło się za to w ewidencji zabytków dla tej dzielnicy, min. dwór (ul. Poniatowskiego 57), oficyn dworska (ul. Kosynierów 14), kościół pomocniczy p.w. św. Barbary, szkoła (ul. Kosynierów 84) oraz kilka domów mieszkalnych przy ulicy Kosynierów i Sawickiej.
Stary Lesieniec powstał prawdopodobnie na początku XVI wieku i był własnością rodu von Czettritz. W 1568 roku wzmiankowano w miejscowości Abrahama von Czettritz. W 1777 roku majątek w Starym Lesieńcu należał do Karla Ferdinanda barona von Seherr-Thoss. Pozostał jego właścicielem co najmniej do 1785 roku. W opisie wioski z tego roku wymieniono w niej folwark. Na początku XIX wieku dobra przeszły w ręce Emanuela von Woikowsky`ego, od 1812 roku starosty powiatu świdnickiego. Były starosta Emanuel von Woikowsky pozostał posiadaczem majątku przynajmniej do 1861 roku. Następnie na krótko włości należały do Pana Ludloffa (1866r.) i Wolfa Kohna, kupca z Nysy (1872r.). W 1873 roku posiadłość nabył Adolf Fröhlich. Pomiędzy 1886 a 1894 rokiem odziedziczył ją jego syn Albert Fröhlich. W 1894 roku dobra rycerskie Stary Lesieniec liczyły 273 ha, w tym 87ha pól uprawnych, 25ha łąk, 151ha lasów, 10ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Rotmistrz w stanie spoczynku Albert Fröhlich pozostał ich właścicielem przynajmniej do 1912 roku. W tym czasie powierzchnia włości wynosiła 281ha, w tym 35ha pól uprawnych, 15ha łąk, 221ha lasów, 10ha parku, dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Przed 1917 rokiem majątek otrzymała w spadku Pani doktorowa Laschke, z domu Fröhlich, jej generalnym pełnomocnikiem był Pan Dr Karl Laschke, zapewne mąż. W 1930 roku posiadłość liczyła 280ha, w tym 22ha pól uprawnych, 17ha łąk, 14ha pastwisk, 220ha lasów, 5ha parku, 1ha ogrodu, 1ha stawów. Rodzina Laschke pozostała właścicielami dóbr w Starym Lesieńcu co najmniej do 1937 roku, a prawdopodobnie pozostały one w jej rękach do końca drugiej wojny światowej. W 1945 roku majątek przejęło państwo polskie.
Stary Lesieniec na początku XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/889287,foto.html?idEntity=525880 (dostęp: 4.02.2019r.)
Źródło: https://polska-org.pl/694650,foto.html?idEntity=525880 (dostęp: 4.02.2019r.)
Dwór w Starym Lesieńcu wzmiankowano w 1830 i 1845 roku, wcześnie bo w 1785 roku wymieniono w miejscowości folwark. Być może rezydencja została ufundowana na początku XIX wieku przez Emanuela von Woikowsky`ego, starostę powiatu świdnickiego. Po 1945 roku własność państwa polskiego. W latach 1966-2003 zabytek był wykorzystywany jako siedziba wałbrzyskiego oddziału Archiwum Państwowego we Wrocławiu. W latach 70. XX wieku przeprowadzono remont adaptacyjny. Obecnie budynek opuszczony, zabezpieczony przed wejściem. Niestety przedłużający się stan niewykorzystania prowadzi do powolnej degradacji dworu. Park wokół rezydencji również zaniedbany, zarasta samosiejkami.
Boguszów-Gorce położony jest około 10 kilometrów na południowy-zachód od Wałbrzycha. Do miasta dojazd ze stolicy powiatu zapewnia droga wojewódzka nr 367. Od rynku w Boguszowie do dzielnicy Stary Lesieniec prowadzi ulica Henryka Sienkiewicza, której przedłużeniem jest ulica Józefa Poniatowskiego. Dwór znajduje się na wzgórzu w centrum Starego Lesieńca, dokładny adres Poniatowskiego 57. Poniżej rezydencji zlokalizowany jest dziedziniec folwarczny, z dwóch stron otoczony przez zabudowania mieszkalne i gospodarcze. Sam dwór otacza park. W pobliżu przebiega ulica Zamkowa – łącznik między głównymi ulicami dzielnicy: Poniatowskiego i Kosynierów.
Damian Dąbrowski,
Luty 2019r.
