Powiat świdnicki, gmina Świdnica
(nazwa niemiecka Burkersdorf, Kreis Schweidnitz)
Zabytki w Burkatowie
Do rejestru zabytków w Burkatowie wpisano aleję lipową dwurzędową, wzdłuż drogi do mostu na młynówce, połowa XIX w., nr rej.: A/3557/615/WŁ z 30.05.1975r. Ponadto do ewidencji zabytków wpisano m.in. zespół pałacowy (nr 39): pałac (nr 39), oficynę mieszkalno-gospodarczą, dwie obory, magazyn, park. W ewidencji znajduje się także kilka zabudowań mieszkalno-gospodarczych, młyn, a także pozostałości szańców z czasu bitwy z 21 lipca 1762 roku.
Miejscowość wzmiankowano po raz pierwszy w 1373 roku pod nazwą Burhardisdorff. Jako właściciel Burkatowa w latach 70. XIV wieku wymieniony został Günther von Ronow (? – 1377r.). Kolejnymi właścicielami majątku w Burkatowie byli: Hugo von Betschow (1377r.), Matthias von Lemberg (1383, 1389r.), Hans von Naffe (1419r.). W drugiej połowie XV wieku posiadłość przejęli członkowie rodu von Seidlitz. W wiosce wzmiankowano Thome i Jorge von Seidlitz (1491r.), Melchiora i Hansa von Seidlitz (1548r.), Abrahama von Seidlitz i Balzera von Nimtsch (1550r.). Pod koniec szesnastego wieku Seidlitzowie utracili przejściowo Burkatów. W 1594 roku wioska należała do Konrada von Niemitz. Następnie na krótko dobra znalazły się w rękach Adama von Seidlitz. Kolejnymi posiadaczami majątku byli Wiglas von Schindel (około 1600r.) i jego młodszy syn również Wiglas (1619r.). W drugiej połowie XVI wieku Burkatów należał do członków rodu von Freyenfels: Jakoba Ernesta (1694r.) i Ernsta Wilhelma (1733r.). W 1734 roku majątek nabył feldmarszałek Johann Christoph baron von Seherr-Thoss z Jedlinki. W 1743 roku majątek otrzymał w spadku syn feldmarszałka baron Johann August von Seherr-Thoss. W 1751 roku Burkatów nabyła Amalie Dorothea von Schindel z domu von Zedlitz. Kolejnymi właścicielami majątku byli Heinrich Ludwig Carl hrabia Hochberg z Książa (1757r.), baronowa von Mudrach z domu hrabianka von Hochberg (1757r.), hrabiowie von Maltzan, m.in. Joachim Alexander Kasimir z Leśnicy i Milicza (1795r.). W 1795 roku włości w Burkatowie nabył dyrektor ziemstwa Carl Franz Christoph Erdmann hrabia von Pückler baron von Gröditz z Jedlinki (zm.1797r.). Następnie posiadłość odziedziczyły jego dzieci Erdmann August Sylvius von Pückler i jego siostra Philippine Sophie Josephe Charlotte. W opisie miejscowości z 1830 roku wzmiankowano w niej hrabiego von Pückler, a w 1845 roku spadkobierców hrabiego von Pückler. W 1857 roku majątek należał do Karla Erdmanna Alexa Ludwiga hrabiego von Pückler. W 1886 roku właścicielem dóbr rycerskich w Burkatowie był Jego Ekscelencja Karl hrabia von Pückler, królewski szambelan i dyrektor ziemstwa, posiadający także pobliskie włości Omieciny i Bystrzyca Górna. W 1894 roku posiadłość w Burkatowie dzierżawił kapitan Kunze. Jej powierzchnia wynosiła 306ha, w tym 181ha pól uprawnych, 25ha łąk, 80ha lasów, 15ha pastwisk, 3ha wód, 2ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Przed 1905 rokiem dobra odziedziczył Heinrich hrabia von Pückler baron von Gröditz, królewski szambelan mieszkający w pałacu w Bystrzycy Górnej. W 1912 roku włości należały już do Jego Ekscelencji Karla hrabiego von Pückler barona von Gröditz. Folwark dzierżawił Fritz Wutge z Omiecin. Jego Ekscelencja dr Karl hrabia von Pückler baron von Gröditz pozostał właścicielem majątku w Burkatowie przynajmniej do 1921 roku. W 1930 roku posiadłość należała już do rotmistrza w stanie spoczynku Sylviusa hrabiego von Pückler. Według dokumentu z 1937 roku właścicielem dóbr rycerskich w Burkatowie pozostał rotmistrz Sylvius hrabia von Pückler. Mieszkał on w Opolu. Majątek liczący zaledwie 78,25ha, w tym 69,5ha pól uprawnych, 3ha łąk, 2ha pastwisk, 0,25ha wód, 1,5ha ogrodu, 2ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków, oddany był w dzierżawę landwirtowi Heinzowi Klöpperowi. W 1945 roku posiadłość przejęło państwo polskie. W wiosce utworzono Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną, która korzystała z zabudowań pofolwarcznych. Samą rezydencję zamieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Zabytek w dalszym ciągu pełni funkcje mieszkalne i można zobaczyć go z zewnątrz.
Pałac w Burkatowie na przełomie XIX i XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/7256637,foto.html?idEntity=510083 (dostęp: 20.02.2019r.)
Źródło: https://polska-org.pl/882247,foto.html?idEntity=510083 (dostęp: 20.02.2019r.)
Rezydencja związana z rodem von Seidlitz zapewne istniała w Burkatowie już w średniowieczu. W opisie miejscowości z 1785 roku wzmiankowano jednak tylko folwark w wiosce. Z kolei w 1830 roku wymieniono w miejscowości pałac i folwark. Stara siedziba szlachecka spłonęła wraz z folwarkiem w 1834 roku. W latach 40. XIX wieku zabudowania zostały odbudowane. Kolejna faza budowy pałacu nastąpiła w 1895 roku. Eklektyczny pałac posiada dwie kondygnacje i składa się z dwóch skrzydeł założonych na planie litery „L”. Od strony dziedzińca w wielobocznej niewysokiej wieżyczce znajduje się klatka schodowa. Do pałacu przylega park ze stawami i ciekawymi okazami starodrzewu, m.in. lipami i dębem szypułkowym pomnikiem przyrody (obwód 550 cm).
Burkatów położony jest około 8 kilometrów na południe od Świdnicy. Najkrótszy dojazd zapewnia droga lokalna przez Bystrzycę Dolną (wyjazd z miasta ulicą Śląską). Zespół pałacowy z rezydencją, folwarkiem i parkiem znajdują się w północnej części wioski, nieco na wschód od mostu na rzece Bystrzycy. Dokładny adres Burkatów, nr 39.
Damian Dąbrowski,
Luty 2019r.
