Powiat namysłowski, gmina Namysłów
(nazwa niemiecka: Buchelsdorf, Kreis Namslau)
Rys historyczny i stan obecny:
Pierwsze wiadomości na temat miejscowości pochodzą z czternastego stulecia. Na przełomie XIV i XV w. w wiosce istniał już kościół p.w. św. Jakuba Starszego. Niewielka ilość informacji źródłowych nie pozwala na dokładna przedstawienie historii Bukowy Śląskiej. W nieznanych okolicznościach wioska stała się majątkiem rycerskim. W drugiej połowie XVI w. właścicielem Bukowy Śląskiej i Rudnicy był Achacy von Naefe, przedstawiciel znanej śląskiej rodziny szlacheckiej wywodzącej się z Objazdy koło Namysłowa i posiadającej w księstwie oleśnickim liczne majątki. Prawdopodobnie w latach 1585-88 ufundował on renesansowy dwór. Kolejnym znanym właścicielem majątku był w I poł. XVII w. Moryc, syn Adama Kottulinski von Jeltsch. Pozostawił on córkę, Urszulę Rozynę, która być może wniosła w posagu majątek małżonkowi, Bernardowi von Waldau. Następnie Bukowa Śląska weszła w skład licznych majątków Jana Wolfa (1624-1682), syna Wacława von Frankenberg-Ludwigsdorf, założyciela domu hrabiowskiego z Warty Bolesławieckiej. Jan Wolff blisko związany z dworem cesarskim był pułkownikiem regimentu i komendantem Brzegu. W 1655 r. od cesarza Ferdynanda III otrzymał tytuł baron. Majątek odziedziczył jego syn Jan Wolfgang Wacław (1654-1719), starosta księstwa legnickiego, tajny radca dworu, wicekanclerz królestwa Czech, od 1700 r. hrabia, posiadacz rozległych dóbr, częściowo otrzymanych w wianie małżonki, spadkobierczyni baronów von Schellendorf. Kolejnym właścicielem Bukowy Śląskiej był ich syn Maksymilian August Józef (1694-1760), tajny radca dworu i starosta wrocławski. Pod koniec XVIII w. majątek przeszedł w ręce rodziny von Strachwitz. W latach 1911-12 renesansowy dwór obronny został przebudowany. W końcowej fazie drugiej wojny światowej, w 1945 r., budynek został najprawdopodobniej uszkodzony. Jego ruiny rozebrano w 1957 r. Do dziś w zaniedbanym parku krajobrazowym zachowały się sklepione kolebkowo z lunetami piwnice dworu oraz ślady nasypu i fosy. Park z pozostałościami dworu nie jest ogrodzony i jedynie bujna roślinność utrudnia poruszanie się po jego terenie.
W Bukowej Śląskiej warto zobaczyć pochodzący z końca XVIII w. barokowy kościół p.w. św. Jakuba Starszego. Świątynia wielokrotnie przebudowywana zachowała cenne barokowe i neogotyckie wyposażenie. W pobliżu zespołu dworsko – parkowego, na terenie dawnego dziedzińca folwarcznego znajduje się ufundowana w 1784 r. kamienna, barokowa figura św. Jana Nepomucena, z płaskorzeźbioną sceną zrzucenia świętego z mostu, tablicą inskrypcyjną zawierającą chronostych i kartuszami z inskrypcjami.
Zabytki w Bukowej Śląskiej
Do rejestru zabytków wpisano: kościół filialny p.w. św. Jakuba Starszego, dnia 04.02.1966 r., nr rej.: 1102/66 i park, dnia 26.01.1984 r., nr rej.: 93/84.
Informacje praktyczne i dojazd:
Dojazd komunikacją publiczną do Bukowy Śląskiej nie należy do łatwych. W dni robocze w miejscowości zatrzymują się dwa PKS-y z Opola do Ostrowa Wielkopolskiego oraz osiem autobusów z Namysłowa. W tej sytuacji proponuję ten drugi wariant dojazdu. Da samego Namysłowa najlepiej dotrzeć pociągiem z Katowic lub Tarnowskich Gór z przesiadką w Kluczborku. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 do węzła Nogawczyce, następnie DK 88 do Strzelec Opolskich i dalej DK 94 do Opola. Z Opola najkorzystniej jechać DK 454 do Namysłowa, a dalej DK 39 w stronę Kępna. Bukowa Śląska leży przy tej ostatniej trasie, park z ruinami pałacu znajduje się na prawo od drogi. Odległość: w jedną stronę około 130 km. Na miejscu samochód najlepiej zostawić przy kościele, bądź w bocznej drodze prowadzącej do dawnego folwarku.
Damian Dąbrowski,
Lipiec 2010 r.
