Powiat oświęcimski, gmina Zator
Pierwsza wzmianka o miejscowości: 1253 r.
Właściciele majątku
W średniowieczu miejscowość wchodziła w skład księstwa oświęcimskiego, a następnie zatorskiego. Właścicielami Graboszyc byli m.in.: Jan Strzesza herbu Jastrzębiec, Dziwisz Brandys herbu Radwan, Jan Cichocki, rodziny Porębskich, Krasińskich, Tomasz Russocki, ród Sołtyków i rodzina Chrząszczów.
Dwór
Renesansowy dwór zbudowany około 1575 r. przez Dziwisza Brandysa w miejscu gotyckiego zamku. Budynek murowany z kamienia i cegły, pierwotnie potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, na sklepionych piwnicach, dwukondygnacjowy, nakryty dachem czterospadowym. Fasada sześcioosiowa, z asymetrycznie umieszczonym ryzalitem, w nim główne wejście ozdobione kamiennym portalem. W elewacji tylnej ryzalit z drugim wejściem do budynku. W części otworów okiennych zachowane kamienne obramowania. Dwór w Graboszycach otacza sucha fosa, nad którą od frontu przerzucono most. W pobliżu zabytku fragmenty parku krajobrazowego i pozostałości zabudowań gospodarczych. Od 2002 r. dwór stanowi własność prywatną, prowadzone są w nim prace remontowe, niestety bardzo skromne. Obiekt można zobaczyć tylko z zewnątrz.
Zabytki w Graboszycach
Do rejestru zabytków wpisano: kościół parafialny p.w. św. Andrzeja (9.03.2007 r., nr rej.: A-79/M), zespół dworski: dwór i park (17.05.1947 r., nr rej.: 297 i 2.05.1988 r., nr rej.: A-501/88).
Informacje praktyczne i dojazd
Likwidacja połączeń kolejowych i autobusowych pomiędzy Śląskiem a zachodnią Małopolską uniemożliwia dojazd komunikacją publiczną do Graboszyc. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic DK 44 do Zatoru, a następnie DK 28 w kierunku Wadowic. Trasa ta prowadzi przez Graboszyce, dwór znajduje się na lewo od niej. Odległość: w jedną stronę około 75 km. Samochód można zaparkować bezpośrednio przy samym zabytku.
Damian Dąbrowski,
Grudzień 2010 r.
