Powiat średzki, gmina Środa Śląska
(nazwa niemiecka Kobelnick, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Kobylnikach
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Kobylnikach.
W ewidencji zabytków uwzględniono cmentarz na wschód od wsi, dwór oraz dom mieszkalny nr 10.
Miejscowość wzmiankowano w 1327 roku jako Cobilnic. Od 1614 roku majątek w Kobylnikach należał do miasta Wrocławia. W 1795 roku w Kobylnikach znajdował się pański folwark, gospoda, szkoła, 11 gospodarstw wolnych zagrodników, 10 zagrodników omłockowych, 2 chałupników i 10 innych zabudowań. W sumie w 14 domostwach mieszkało 178 osób. Według opisu z 1830 roku dobra pozostawały własnością magistratu Wrocławia. W Kobylnikach wzmiankowano 38 domów, folwark, 227 mieszkańców, w tym 18 katolików, ewangelicką szkołę, gorzelnię. W 1845 roku w wiosce znajdowało się 40 domów folwark, ewangelicka szkoła, gorzelnia. Kobylniki liczyły 248 mieszkańców, w tym 33 katolików. Dobra pozostały własnością miasta Wrocław przynajmniej do 1937 roku. Majątek był oddawany w dzierżawę. Prawdopodobnie jej warunki były niedogodne i żaden z dzierżawców nie związał się z Kobylnikami na dłużej. Na folwarku wzmiankowano: w 1872r. Gumprechta, w latach 1872-1886 Eduarda Perla, w 1894 roku Preussa i Kabierskego, w 1909 roku Josefa Kubisa, w latach 1917-1926 Maxa Schödera, w 1930 roku Hermann Kynast, w 1937 roku Reinholda Schmidta. Majątek obejmował rozległe tereny zalesione, stąd wzmiankowano w nich także leśniczych: w latach 1909-1926 Rudolfa Kleina, w latach 1930-1937 Arno Grunerta. W 1909 roku powierzchnia dóbr rycerskich Kobylniki wynosiła 781ha, w tym 105ha pól uprawnych, 82ha łąk, 4ha wód, 566ha lasów, 24ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1937 roku majątek liczył 781,93ha, w tym 102,7ha pól uprawnych, 79,9ha łąk, 3,7ha wód, 572,1ha lasów, 0,23ha ogrodu, 23,3ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Jak widać wielkość posiadłości praktycznie nie uległa zmianie.
Dwór w I połowie XX wieku
Źródło: https://polska-org.pl/3692726,foto.html?idEntity=513767 (dostęp: 13.08.2022r.)
Folwark w Kobylnikach wzmiankowano już w XVIII wieku. Wpisany do ewidencji dwór powstał zapewne później. Bryłą budynek przypomina wille z początku XX wieku. Zbudowany na planie prostokąta, zbliżonego do kwadratu, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym z lukarnami. Bryłę budynku urozmaicają dwukondygnacyjna przybudówka w jednej z bocznych elewacji i narożne półokrągłe ryzality w fasadzie. Główne wejście umieszczono wgłębnie na osi fasady, poprzedzono je niewielkim tarasem ze schodami. Elewacje pozbawione ozdobnych detali, za wyjątkiem gzymsu wieńczącego.
Po 1945 roku w zabudowaniach majątku urządzono Zakład Rolny podlegający pod Państwowe Gospodarstwo Rolne w Szczepanowie. Po upadku PGR-u budynki znalazły się w gestii rządowych agencji i oddawane były w dzierżawę. Obecnie obiekt prawdopodobnie jest własnością prywatną, teren wokół ogrodzony, dwór można zobaczyć z zewnątrz, z pewnej odległości.
Kobylniki położone są około 11 kilometrów na północny-wschód od Środy Śląskiej. Dojazd z miasta powiatowego lokalną drogą (ul. Kolejowa) przez Szczepanów. Zespół folwarku z dworem znajduje się w zachodniej części Kobylnik, przy głównej drodze przebiegającej przez wioskę.
Dokładna lokalizacja dworu:
51.2277389231144, 16.673575489608346
Damian Dąbrowski,
Sierpień 2022r.
