Powiat oleśnicki, gmina Międzybórz
(nazwa niemiecka: Kraschen, Kreis Gross Wartenberg)
Właścicielami majątku w Kraszowie byli między innymi: major von Hartwich (1845r.), Ferdinand von Leckow (1856, 1866r.), G. von Leckow (1872, 1876r.), dr Siegfried Pacully (1886, 1894r.), dr Richard Pacully (1902, 1905r.). Przed 1909r. dobra rycerskie w Kraszowie przeszły na własność niemieckiego skarbu państwa. Posiadłość została oddana w dzierżawę W latach 1909-1930 dzierżawcą był Georg Bönisch. W 1937r. dobra były własnością Śląskiego Urzędu Ziemskiego (Schlesisches Landsgeselltschaft Breslau). Następnie zostały rozparcelowane.
W 1886r. majątek w Kraszowie liczył 519ha powierzchni, w tym 278ha pól uprawnych, 52ha łąk, 20ha pastwisk, 148ha lasów, 21ha parku, dróg i podwórzy gospodarczych. W 1937r. jego powierzchnia wynosiła 339,16ha, w tym 279ha pól uprawnych, 31,74ha łąk, 2,08ha pastwisk, 18,86ha lasów, 0,86ha stawów, 1,66ha parku i ogrodu, 5,26ha dróg i podwórzy gospodarczych.
Dwór
Rezydencja w Kraszowie została wzniesiona w pierwszej połowie XIX w. Dwór wzmiankowano między innymi w 1845r. Budynek murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na rzucie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym. Fasada siedmioosiowa, z centralnym głównym wejściem, poprzedzonym niewielkim tarasem ze schodami. Część środkową budynku akcentuje trzyosiowy dwukondygnacyjny pozorny ryzalit, zwieńczony szczytem. Elewacje zachowały liczne ozdobne detale: podziały ramowe wykonane za pomocą gzymsów, pilastrów i lizen, obramowania wokół otworów okiennych, płyciny podokienne. Po drugiej wojnie światowej dwór należał do Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej. W budynku urządzono mieszkania i szkołę. Obecnie dawna rezydencja jest własnością gminy Międzybórz i w dalszym ciągu pełni funkcję mieszkalną.
Zabytki w Kraszowie
Do rejestru zabytków nie wpisano żadnego obiektu w Kraszowie.
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Kraszowa zapewniają nieliczne autobusy PKS kursujące z Międzyborza, Ostrzeszowa, Sycowa i Twardogóry. Ze względu na trudności ze znalezieniem przesiadki nie polecam tego sposobu dojazdu. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Przylesie, następnie DK403 i DK39 do Namysłowa przez Brzeg. Z Namysłowa najlepiej wyjechać ul. Sycowską prowadzącą do Smarchowic Małych. Dalej należy kierować się do Sycowa lokalnymi drogami, przez Krzyków, Jakubowice, Idzikowice, Pawłowice Namysłowskie, Dalborowice, Dziadową Kłodę i Ślizów. Z Sycowa najlepiej wyjechać ul. Komorowską prowadzącą do Komorowa, gdzie trzeba skręcić w prawo w lokalną drogę do Kraszowa. Dwór znajduje się w centrum wioski, na lewo od głównej drogi. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 210km. Samochód można zaparkować przy dawnej rezydencji.
Damian Dąbrowski,
Maj 2012 r.
