Powiat średzki, gmina Środa Śląska
(nazwa niemiecka Michelsdorf, Kreis Neumarkt)
Zabytki w Michałowie
Do rejestru zabytków nie został wpisany żaden obiekt w Michałowie.
W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zespół folwarczny (nr 11-13): dwór, obora-spichlerz (obecnie chlewnia-magazyn), park dworski.
Miejscowość wzmiankowano w 1373 roku jako Michilsdorff. W 1742r. właścicielką Michałowa była wdowa Pani von Landskron. Dwa lata później majątek należał do Karla Daniela von Kϋhnheim, po którym przed 1765r. otrzymał go w spadku Joachim Wilhelm von Kϋhnheim. W 1771r. włości posiadała Eleonora Karoline von Poser, z domu von Reinbaben. W 1785 roku w Michałowie znajdowała się pańska siedziba otoczona wodą. W opisie wioski wymieniono także folwark, 12 gospodarstw zagrodników, 2 chałupników, wiatrak, 85 katolickich mieszkańców. Właścicielem dóbr był von Elsner. W rękach jego potomków majątek pozostał przynajmniej do 1830 roku. W tym czasie w Michałowie znajdował się dwór, 27 domów, 200 mieszkańców, w tym 32 katolików, ewangelicka szkoła, browar, gorzelnia, wiatrak. W 1840 roku posiadłość za 43 600 talarów reńskich nabył K.F. von Fehrentheil-Gruppenberg. W 1845 roku w Michałowie znajdował się pałac, 26 domów, dwór, ewangelicka szkoła, wiatrak, browar i gorzelnia. Wieś liczyła 194 mieszkańców, w tym 52 katolików. Dobra pozostawały w rękach rodu von Fehrentheil-Gruppenberg. Przed 1856 rokiem posiadłość nabył radca sądowy Nagel. Następnie około 1866 roku włości przejął kapitan w stanie spoczynku Carl von Philippsborn. Między 1872 a 1876 rokiem majątek odziedziczył Eugen von Philippsborn. W 1886 roku dobra należały już do Alexandra Biedermanna. W 1894 roku włości liczyły 244ha, w tym 192ha pól uprawnych, 18ha łąk, 27ha lasów, 7ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Alexander Biedermann pozostał właścicielem dóbr do około 1898 roku. Następnie przejął je Hans Keetman, wzmiankowany w Michałowie w latach 1902-1924. W 1912 roku majątek Hansa Keetmana miał powierzchnię 251ha, w tym 205ha pól uprawnych, 11ha łąk, 24ha lasów, 0,33ha wód, 2,92ha parku, 1,4ha ogrodu, 6,35ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1924 roku właścicielem posiadłości został kapitan w stanie spoczynku Otto Franke. W 1930 roku majątek liczył 240,6ha, w tym 193ha pól uprawnych, 12ha łąk, 0,4ha pastwisk, 23ha lasów, 0,3ha wód, 2,9ha parku, 1ha ogrodu, 6ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Posiadłość należała do kapitana Otto Franke przynajmniej do 1937 roku.
Barokowy dwór w Michałowie został wzniesiony w pierwszej tercji XVIII wieku. Pierwotnie rezydencję otaczała fosa. Dwór został przekształcony pod koniec XIX wieku oraz w drugiej połowie dwudziestego stulecia. Budynek murowany, wzniesiony na rzucie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym z lukarnami. Elewacje w znacznym stopniu uproszczone, o częściowo zmienionym układzie otworów okiennych. Elewacje artykułowane wydatnymi gzymsami: między kondygnacjami i wieńczącym. W fasadzie ryzalit pozorny, zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Po 1945 roku rezydencję zmieniono w wielorodzinny budynek mieszkalny. Do dziś z dawnego założenia poza dworem przetrwała oficyna, jeden budynek gospodarczy oraz park. Większość zabudowań majątku została rozebrana.
Michałów położony jest około 9 kilometrów na południe od Środy Śląskiej. Dojazd lokalnymi drogami przez Ciechów i Cesarzowice. Dawny folwark znajduje się na zachodnim krańcu wioski.
Dokładna lokalizacja:
51.10704433699266, 16.535277643398114
Damian Dąbrowski,
Wrzesień 2021r.
