Powiat kłodzki, miasto Nowa Ruda
(nazwa niemiecka: Ober Walditz, Kreis Neurode, od 1932r. Kreis Glatz)
Po drugiej wojnie światowej dawne Włodowice Górne włączono w skład miasta Nowa Ruda. Obecnie stanowią południowy kraniec miejscowości.
Rys historyczny i stan obecny:
Początki Włodowic sięgają pierwszej połowy czternastego stulecia. W 1353 roku synowie Otto von Dohna (Donyn), w latach 1345-1350 kanclerza księstwa wrocławskiego kupili Nową Rudę wraz z sąsiednimi wioskami, w tym Włodowicami. W dokumencie z 1360 roku zostali wymienieni bracia Bernard, Otto, Henryk i Wacław Dohn (Donyn). Linia rodziny Dohn (Donyn) posiadająca majątki w hrabstwie kłodzkim wygasła w 1470 roku po śmierci Fryderyka, syna Henryka von Donyn. Anna, córka i spadkobierczyni Fryderyka von Donyn została żoną Georga von Stillfried. W ten sposób Nowa Ruda i m.in. Włodowice przeszły na własność rodu von Stillfried. W posiadaniu rodziny von Stillfred dobra we Włodowicach pozostały do początku XIX wieku. Według opisu wioski z 1789 roku liczyła ona 423 mieszkańców. We Włodowicach znajdowały się trzy folwarki, dwa młyny wodne, 14 gospodarstw kmieckich, 64 gospodarstwa zagrodników i chałupników. W 1810 roku Friedrich August von Stillfried sprzedał hrabiemu Antonowi von Magnis z Bożkowa, dobra noworudzkie, obejmujące również Włodowice. Następnie Magnisowie odsprzedali tzw. górny majątek (Ober-Walditz) Bernhardowi von Tschischwitz (w 1812r.), a dolny (Nieder-Walditz) hrabiemu von Götzen ze Ścinawki Górnej Sarny (auf Scharfeneck). W 1830 roku całe Włodowice liczyły 87 domów i 550 mieszkańców, wszyscy byli katolikami. Majątek dolny pozostawał w posiadaniu hrabiego von Götzen. Majątek górny w dalszym ciągu był własnością Bernhard von Tschischwitz. W dobrach Tschischwitza wzmiankowano pałac i folwark. Jego posiadłość składała się z części o nazwach: a) Zaughals, 2 domy, 7 mieszkańców b) Flucht, 5 domów, 19 mieszkańców c) Teuber, 2 domy, 7 mieszkańców d) Haumrich 1 dom, 4 mieszkańców. W 1845 roku we Włodowicach 92 domy zamieszkiwało 677 osób, w tym zaledwie 8 wyznania ewangelickiego. W wiosce znajdowała się katolicka szkoła. Katolicy należeli do kościoła parafialnego w Nowej Rudzie. Właścicielami majątków pozostawali hrabia von Götzen i Bernhard von Tschischwitz.
Dalsze losy dóbr Ober-Walditz
Przed 1856 rokiem majątek otrzymał w spadku porucznik Oscar von Tschischwitz. W jego rękach posiadłość pozostała przynajmniej do 1876 roku. Następnie właścicielką majątku była wdowa pani Selma von Tschischwitz, z domu Bredoreck. W 1886 roku włości miały 160ha powierzchni, w tym 109ha pól uprawnych, 8ha łąk, 4ha pastwisk, 37ha lasów, 2ha dróg i podwórzy gospodarczych. Na folwarku hodowano 15 koni, 59 sztuk bydła rogatego, w tym 43 krowy, 80 owiec. W gospodarstwie działała gorzelnia parowa. Pani Selma von Tschischwitz, z domu Bredoreck wymieniana była w księgach adresowych do 1902 roku. Przed 1905 rokiem majątek w spadku otrzymał porucznik Hans von Tschischwitz. Gospodarstwo w jego imieniu prowadził inspektor Anton Hartwig. Posiadłość liczyła 164ha, w tym 73ha pól uprawnych, 8ha łąk, 76ha lasów, 7ha dróg i podwórzy gospodarczych. Hans von Tschischwitz pozostał właścicielem majątku przynajmniej do 1930 roku. Za jego rządów miały miejsce znaczne zmiany. Powierzchnia posiadłości spadła z 164ha do 82ha, a Górne Włodowice zostały administracyjnie włączone do miasta Nowa Ruda. Obecnie tereny dawnego majątku również przynależą do tej miejscowości. Przed 1937 rokiem majątek liczący już tylko 52ha nabył Alfred von Aulock, z Poliwody koło Dylaków (in Althammer b. Thielsdorf, Kreis Oppeln). Po drugiej wojnie światowej posiadłość przejęło państwo polskie. Dwór został przekazany w zarząd Kopalni Węgla Kamiennego „Nowa Ruda”. Następnie kolejnymi użytkownikami zabytku były: Ognisko Pracy Pozaszkolnej, Dom Kultury Dzieci i Młodzieży, Komenda Hufca ZHP. Od 2003 roku dwór należący do starostwa powiatu kłodzkiego był nie użytkowany i popadał w ruinę. W 2010 roku zdewastowaną rezydencję nabył prywatny inwestor, który w ciągu dwóch lat przeprowadził generalny remont obiektu. Obecnie w dworze działa Hotel Dwór Górny.
Oficjalna strona obiektu:
Dwór w listopadzie 2014 roku
Informacje praktyczne i dojazd
Dojazd komunikacją publiczną do Nowej Rudy zapewniają między innymi autobusy PKS kursujące z Kłodzka i Wałbrzycha. Ze względu na możliwość znalezienia przesiadki polecam dojazd przez Kłodzko. Do miasta można dotrzeć np. pociągiem z Wrocławia. Podróżującym samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 w kierunku Wrocławia do węzła Brzezimierz, następnie DK396 do Strzelina. Ze Strzelina trzeba wyjechać DK39 prowadzącą do Łagiewnik, skąd najlepiej kierować się DK384 przez Dzierżoniów i Bielawę do Woliborza. Z Woliborza do Nowej Rudy można dotrzeć trasą DK385. W mieści najlepiej kontynuować jazdę drogą nr 385 w stronę Ścinawki Górnej. Dwór położony jest na południe od tej trasy. Dokładny adres: ul. Kościelna 30. Odległość: z Gliwic w jedną stronę około 220km. Samochód można zaparkować w bezpośrednim sąsiedztwie rezydencji, bądź zostawić przy ulicy Kolejowej w pobliżu dworca.
Damian Dąbrowski,
Listopad 2014r.