Powiat górowski, gmina Niechlów
(nazwa niemiecka Nechlau, Kreis Guhrau)
Zabytki w Niechlowie
Do rejestru zabytków w Niechlowie nie został wpisany żaden obiekt. W ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zabudowania zespołu folwarcznego przy ulicy Głogowskiej: dwór (nr 27), oficyna mieszkalna, budynek gospodarczy, dwie stajnie, dwie obory, zespół stodół, zespół czterech domów mieszkalnych.
Miejscowość wzmiankowano w 1310 roku jako Nechlaw. W 1791 roku w Niechlowie znajdował się pański pałac, folwark, 2 gospodarstwa kmieci, 6 wolnych zagrodników, 8 zagrodników omłockowych, 1 chałupnika, 4 inne domostwa. W sumie wieś liczyła 25 domów i 158 mieszkańców. Właścicielem majątku był Andrzej Aleksander von Schlichting (ur.1728r., zm.1792r.), generał major w pruskiej służbie, wcześniej szambelan króla polskiego i pułkownik wojsk koronnych, kawaler orderu świętego Stanisława. Andrzej Aleksander przed śmiercią ze Szlichtyngowej i dóbr Górczyn, obejmujących Niechlów, utworzył majorat. Odziedziczyła go jego jedyna córka Henriette Helena Caroline (ur.1782r.). Jej pierwszym mężem był Hans Friedrich Bernhard von Schweinitz. W 1807 roku doszło do rozwodu, a cztery lata później poślubiła Friedricha Canabeusa. W 1830 roku w Niechlowie wzmiankowano 40 domów, folwark, 240 mieszkańców, w tym 9 katolików, gorzelnię, wiatrak. W 1842 roku Henriette z domu von Schlichting zmarła bezpotomnie, a majorat przeszedł na linię rodu z Kosieczyna. Przodkiem obydwu linii był Bartłomiej Schlichting, żyjący w II połowie XVI wieku. W tych okolicznościach właścicielem Niechlowa został Hans Karl baron von Schlichting (zm.1846r.). W opisie miejscowości z 1845 roku wymieniono 39 domów, folwark, 221 mieszkańców, w tym 16 katolików, ewangelicką szkołę, wiatrak, hodowlę 700 owiec merynosów oraz 175 sztuk bydła. Rok później ordynację odziedziczył Rudolf baron von Schlichting (zm.1894r.), syn Hansa Karla. Za rządów Rudolfa majątek w Niechlowie często oddawany był w dzierżawę. Jako dzierżawców folwarku wzmiankowano m.in. w 1872 roku Wernera, w 1876 roku Töldnera. W 1894 roku posiadłością zarządzał najstarszy syn Rudolfa, Max baron von Schilichting, z Wilkowa w powiecie głogowskim. Włości w Niechlowie liczyły 481ha, w tym 209ha pól uprawnych, 83ha łąk, 166ha lasu, 6ha stawów, 17ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1894 roku majorat odziedziczył Maximilian baron von Schlichting und Bukowiec (ur.1845r., zm.1917r.). W 1898 roku dobra Niechlów dzierżawił rotmistrz Strube. W 1912 roku powierzchnia majątku wynosiła 481ha, w tym 209ha pól uprawnych, 83ha łąk, 166ha lasów, 6ha stawów, 17ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. W 1917 roku właścicielem ordynacji został Curt baron von Schlichting (ur.1852r., zm.1920r.), młodszy brat Maximiliana. Jego żona Helene z domu von Roy (ur.1862r., zm.1945r.) wniosła mu w wianie majątek Wierzbiczany w prowincji poznańskiej, w którym zamieszkali. Kolejnym właścicielem majoratu Szlichtingowa został ich syn Rudolf (ur.1883r., zm.1951r.). W 1930 roku dobra w Niechlowie pozostawały częścią fideikomisu Szlichtingowa. Majątek miał powierzchnię 474ha, w tym 209ha pól uprawnych, 47ha łąk, 37ha pastwisk, 158ha lasów, 6ha wody, 17ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Właścicielem majoratu był Rudolf baron von Schlichting, zamieszkały w rezydencji w Górczynie. W kolejnych latach włości w Niechlowie zostały sprzedane. W 1937 roku należały już do dyplomowanego rolnika Wilhelma Viktora Reichelta. Posiadłość Niechlów liczyła 438,45ha, w tym 228,88ha pól uprawnych, 25ha łąk, 10ha pastwisk, 148,93ha lasów, 4,64ha wody, 1ha ogrodu kwiatowego, 3ha ogrodu, 2ha ziół leczniczych, 5ha wikliny, 10ha dróg, podwórzy gospodarczych i innych użytków. Na folwarku prowadzono hodowlę bydła wschodniofryzyjskiego, owiec merynosów, hodowlę i tucz świń niemieckiej rasy szlachetnej oraz uszlachetnionej krajowej. W gospodarstwie znajdowały się okólniki i pastwiska z urządzeniami nawadniającymi.
Dwór w Niechlowie wzmiankowano już pod koniec XVIII wieku. Skromny budynek w XIX wieku służył jako rezydencja dzierżawców, pełnił też funkcję siedziby inspektorów zarządzających folwarkiem. Budynek murowany, założony na planie prostokąta, parterowy, z użytkowym poddaszem, nakrytym dachem łamanym. Główne wejście na osi fasady w piętrowym trzyosiowym ryzalicie zamkniętym trójkątnym przyczółkiem. Elewacja tylna podobnie rozwiązana. Dodatkowe wejście w jednej z elewacji bocznych. Dwór skromnie dekorowany, z wydatnym gzymsem wieńczącym i gzymsem kordonowym między kondygnacjami w elewacjach bocznych. Budynek fasadą skierowany na dziedziniec folwarczny, otoczony przez zabudowania gospodarcze, w większości zachowane. W pobliżu dworu pozostałości niewielkiego ogrodu. W dworze prawdopodobnie znajdują się pomieszczenia biurowe i mieszkalne.
Niechlów położone jest około 12 kilometrów na zachód od Góry. Z miasta powiatowego dojazd DW324 w kierunku Szlichtyngowej. Trasa ta przebiega przez sam środek Niechlowa. Zespół folwarczny znajduje się w zachodniej części miejscowości, na południe od DW324.
Dokładna lokalizacja dworu, ul. Głogowska 27a:
51.688809947710965, 16.363005483350936
Damian Dąbrowski,
Listopad 2022r.
