Powiat myszkowski, gmina Żarki
Rys historyczny i stan obecny:
Na temat zamku w Ostrężniku brak wiadomości w źródłach pisanych. Niestety również niewiele informacji uzyskano w wyniku kilkakrotnie przeprowadzanych badań archeologicznych. Warownia składała się z zamku górnego, wymurowanego z kamienia, na wysokiej wapiennej skale oraz podzamcza otoczonego wałem i drewnianą palisadą. Zamek najprawdopodobniej został wzniesiony w połowie XIV w. jako element linii fortyfikacji stworzonej przez Kazimierza Wielkiego pomiędzy Małopolską a Śląskiem. Brak informacji źródłowych może oznaczać, że budowa zamku nie została dokończona.
Do dnia dzisiejszego z zamku w Ostrężniku przetrwały tylko fundamentowe partie murów o grubości 1,6 do 2,2 m. Mury te tworzą wielobok o powierzchni około 1200 metrów kwadratowych. W jego wnętrzu widoczne są ślady prostokątnego budynku oraz kwadratowej baszty. Ruiny nie są w żaden sposób zabezpieczone i powoli niszczeją. W 1960 r. utworzono rezerwat leśny Ostrężnik, który obejmuje wzgórze zamkowe i otaczający go las. W skale pod zamkiem znajduje się wejście do jaskini.
Informacje praktyczne i dojazd:
Ruiny zamku w Ostrężniku położone są przy drodze nr 793. Blisko zamku znajduje się przystanek, na którym na żądanie zatrzymują się PKS-y relacji Myszków – Janów. W Myszkowie zatrzymują się pociągi jadące z Gliwic do Częstochowy. Do ruin w Ostrężniku można dotrzeć również pieszym szlakiem Warowni Jurajskich. Osobom wybierającym ten wariant polecam dojazd autobusem z Myszkowa do Żarek, a następnie wędrówkę żółtym szlakiem łącznikowym do Przewodziszowic gdzie można wejść na niebieski szlak. Odległość w jedną stronę około 8 km. Wybierającym podróż samochodem proponuję jechać z Gliwic autostradą A4 do Katowic, a dalej trasą S86 do Siewierza. Z Siewierza DK 793 prowadzi do Janowa, za wioską Czatachowa, po prawej stronie tej drogi znajdują się ruiny zamku. Odległość: około 90 km w jedną stronę. Samochód można zostawić przy węźle szlaków turystycznych obok baru „Ostrężnik”.
Damian Dąbrowski,
Październik 2009 r.
