Powiat cieszyński, gmina Skoczów
(nazwa niemiecka Ochab, czeska Ochaby)
Zabytki w Ochabach
Do rejestru zabytków w Ochabach wpisano kościół parafialny p.w. św. Marcina Biskupa, z lat 1807-1810, nr rej.: R/434/54 z 23.07.1954r., 161/60 z 27.02.1960r. oraz A-319/78 z 5.11.1978r.; strażnicę obronną, ob. dom nr 35, 1639r., 1930r., nr rej.: 162/60 (R/435/54) z 27.02.1960r. oraz A-357/78 z 17.08.1978r.; dwór, ob. dom nr 1, XVIII w., nr rej.: 163/60 (R/434/54) z 27.02.1960r. oraz A-356/78 z 17.08.1978r.
Ochaby po raz pierwszy wzmiankowano w pochodzącej z przełomu XIII i XIV wieku „Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego”. Początkowo wioska stanowiła własność książąt cieszyńskich. W drugiej połowie czternastego stulecia zapewne przeszła w ręce miejscowego rycerstwa. W 1392 roku część wsi odkupił Goch z Ochab od Mikołaja z Wojciechowej Wsi. Z czasem z wioski wyodrębniły się Ochaby Małe, wzmiankowane po raz pierwszy w 1447 roku. W 1454 rokiem właścicielem Ochab został Jasiek z Bełsznicy. Następnie Ochaby Małe należały m.in. do Mikołaja Klocha z Bestwiny (1540r.), rodzina Mitmajer (początek XVII w.), Jerzego Gołkowski z Gołkowic (1624r.), Jana Radocki (1627r.), baron Jerzego Fryderyka Bludowski (1722r.). Ostatnim szlacheckim właścicielem połączonych dóbr Ochaby Małe i Wielkie był Maksymilian Wilhelm Kalisch z Kisbirocz. W 1798 roku sprzedał swoje włości księciu Albertowi sasko-cieszyńskiemu (ur.1738r., zm.1822r.) z dynastii Wettinów. Odtąd majątki w Ochabach aż do 1918 roku wchodziły w skład dóbr Komory Cieszyńskiej. Następnie po parcelacji jej majątków w Ochabach ulokowano stadninę koni specjalizującą się w hodowli źrebiąt i koni pociągowych. Po 1945 roku folwark stał się częścią Państwowego Stada Ogierów w Drogomyślu. Stadnina jako jedyna w Polsce specjalizuje się w hodowli koni anglo-arabskich pochodzenia francuskiego. Stadnina należała do państwowych agend do 2012 roku, kiedy to sprzedano ją prywatnemu inwestorowi.
Skromny dwór w Ochabach Małych powstał pod koniec osiemnastego stulecia na folwarku „Auer Hof” - na Spalenisku. Obecnie budynek pełni funkcje mieszkalne oraz biurowe. Wokół dworu pochodzące z XIX wieku stajnie i masztalnie. Całość otaczają wybiegi dla koni.
Ochaby położone są około 15 kilometrów na północny-wschód od Cieszyna. Najkrótszy dojazd do wioski ze stolicy powiatu zapewniają drogi lokalne. Przez Ochaby przebiega droga krajowa nr 81 łącząca Katowice i Skoczów. Zapewnia ona szybki i łatwy dojazd do wioski. Folwark z dworem i stadniną koni znajduje się w pobliżu ulicy Baranowickiej, na zachód od wspomnianej DK81.
Damian Dąbrowski,
Listopad 2018r.
